Αν ψάχνετε για συμβουλές σχετικά με το πώς να γίνετε ένας σπουδαίος δημόσιος ομιλητής, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στους οποίους μπορείτε να απευθυνθείτε. Αλλά ίσως η πιο συναρπαστική συμβουλή απ’ όλες προέρχεται από την πιο απίθανη πηγή: τους αρχαίους Έλληνες φιλοσόφους. Προτού αναστενάξετε και κάνετε κλικ μακριά, ακούστε με.
Πολλά έχουν αλλάξει στα 2.500 περίπου χρόνια από τότε που ο Αριστοτέλης και ο Πλάτωνας περπατούσαν στην αγορά συζητώντας τις ιδέες τους. Ο τρόπος ζωής, η τεχνολογία και η κατανόηση του κόσμου είναι εντελώς διαφορετικά. Αλλά οι ίδιοι οι άνθρωποι δεν έχουν αλλάξει πολύ.
Η εξέλιξη είναι αργή. Οι εγκέφαλοί μας είναι βασικά καλωδιωμένοι με τον ίδιο τρόπο τότε όπως και τώρα. Και αυτό που λειτουργούσε στην αρχαία Αθήνα -προτού οι ομιλητές έχουν το πλεονέκτημα των φανταχτερών διαφανειών και των εντυπωσιακών γραφικών- είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα λειτουργήσει και τώρα. Επιπλέον, αυτές οι ιδέες έχουν αντέξει χιλιετίες.
Σύμφωνα με όσα αναφέρει το inc.com, οι αρχαίοι Έλληνες στοχαστές, λοιπόν, δίδασκαν ότι κάθε πειστική ομιλία πρέπει να περιέχει τρία βασικά στοιχεία.
Ήθος
Ο Αριστοτέλης δίδασκε ότι οι ομιλητές πρέπει να θεμελιώσουν το ήθος τους -τον χαρακτήρα τους, την αξιοπιστία τους ή την εξουσία τους να μιλούν για ένα θέμα- για να μπορέσουν τα λόγια τους να πείσουν οποιονδήποτε. Χωρίς αυτό το βασικό πρώτο συστατικό, ακόμη και τα πιο έξυπνα και καλά διατυπωμένα επιχειρήματα θα πέσουν στο κενό.
«Το ακροατήριό σας πρέπει να γνωρίζει (ή να πιστεύει, που στη ρητορική καταλήγει στο ίδιο πράγμα) ότι είστε αξιόπιστος και ότι μιλάτε με καλή πίστη. Χρειάζεται το ακροατήριό σας να πιστέψει ότι είστε, κατά τα γνωστά λόγια, “«”ένας αρκετά ευθύς τύπος”» εξηγεί ο δημοσιογράφος Sam Leith στο βιβλίο του για τη μεγάλη ρητορική ανά τους αιώνες «Words Like Loaded Pistols».
Μπορείτε να αναφέρετε ανθρώπους ή εταιρείες με τις οποίες έχετε συνεργαστεί για να χρησιμοποιήσετε την κοινωνική απόδειξη ώστε να εδραιώσετε τα διαπιστευτήριά σας. Οι ακαδημαϊκοί θα μπορούσαν να αναφέρουν το πανεπιστήμιο ή τις συνεργασίες τους. Βοηθούν και οι σκληροί αριθμοί. «Είναι πολύ πιο εύκολο να πείτε σε ένα κοινό ότι προπονείτε εδώ και 15 χρόνια, παρά να του πείτε ότι είστε ο καλύτερος προπονητής» επισημαίνει ο Kris Flegg από το Big Think.
Η ιδέα είναι να ενισχύσετε τη βασική εμπιστοσύνη του ακροατηρίου σας ότι έχετε τις γνώσεις και τον χαρακτήρα να μιλήσετε για ό,τι και αν είναι αυτό για το οποίο πρόκειται να μιλήσετε.
Λόγο
Αφού καταφέρετε μέσω του ήθους να κάνετε το ακροατήριό σας να σας εμπιστευτεί, σειρά έχει το τι πρόκειται να τους πείτε. Λόγος είναι το περιεχόμενο της ομιλίας σας – οι πραγματικές ιδέες τις οποίες προσπαθείτε να περάσετε και ο τρόπος με τον οποίο τις συνδέετε μεταξύ τους. Και όσον αφορά στο πώς να το κάνετε αυτό, ο Αριστοτέλης συμφώνησε με τους σύγχρονους καθηγητές γραφής: «Δείξε, μη λες».
«Ο Αριστοτέλης είχε μια συμβουλή εδώ: Βρήκε ότι η πιο αποτελεσματική χρήση του λόγου είναι να ενθαρρύνετε το κοινό σας να φτάσει μόνο του στο συμπέρασμα του επιχειρήματός σας, λίγα λεπτά πριν από τη μεγάλη σας αποκάλυψη. Θα απολαύσουν το γεγονός ότι ήταν αρκετά έξυπνοι για να το καταλάβουν και η αποκάλυψη θα είναι πολύ πιο ικανοποιητική» εξηγεί το blog της Farnam Street.
Χρησιμοποιώντας αποδείξεις, ανέκδοτα και στέρεη λογική για να οδηγήσετε το ακροατήριό σας στα συμπεράσματα που θέλετε να βγάλει, το επιστρατεύετε στην ομιλία σας. Αυτό είναι και πιο διασκεδαστικό και πιο πειστικό από το να τους λέτε απλά και ξεκάθαρα τι πρέπει να σκεφτούν.
Πάθος
Όπως ίσως έχετε παρατηρήσει, οι άνθρωποι δεν είναι 100% λογικά πλάσματα. Κάθε άλλο. Σύμφωνα, λοιπόν, με τον Αριστοτέλη και άλλους αρχαίους Έλληνες στοχαστές, ένας πραγματικά σπουδαίος λόγος δεν πρέπει απλώς να έχει έναν αξιόπιστο ομιλητή που να διατυπώνει λογικά, ορθά επιχειρήματα. Πρέπει, επίσης, να έχει πάθος ή συναίσθημα.
Το να προσφέρετε στατιστικά στοιχεία για το θέμα σας είναι ένα πράγμα. Το να μοιραστείτε μια συγκινητική ιστορία για το πώς το προϊόν ή η ιδέα σας επηρέασε ένα άτομο είναι μια έκκληση στο πάθος. Το ίδιο ισχύει και για την επίκληση των συναισθημάτων ενσυναίσθησης, θυμού, απογοήτευσης ή ακόμη και πατριωτισμού ή καθήκοντος του ακροατηρίου. Μπορεί ακόμη κι εσείς οι ίδιοι να επιδείξετε λίγο εύστοχο συναίσθημα.
Η ιδέα είναι να κάνετε το ακροατήριό σας να νιώσει, όχι απλώς να σκεφτεί. Αλλά δεν θέλετε να το παρακάνετε.
«Για να λειτουργήσει, το πάθος πρέπει να χρησιμοποιείται με φειδώ, εκεί όπου έχει τον ισχυρότερο αντίκτυπο και με τρόπο που να φαίνεται φυσικός. Αν εξαναγκαστεί, το πάθος μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, κάνοντας τους ανθρώπους να αποστασιοποιηθούν για να αποφύγουν την αμηχανία της συναισθηματικής σας έκχυσης» προειδοποιεί η νευροεπιστήμονας και ιδρύτρια της Ness Labs Anne-Laure Le Cunff, στη δική της βαθιά καταδυτική ανάρτηση για την αρχαιοελληνική προσέγγιση της πειθούς.
