Τους πρώτους καρπούς αποδίδει η προσπάθεια της κυβέρνησης να δημιουργήσει ευνοϊκότερο θεσμικό πλαίσιο για τις ρυθμίσεις χρεών ευάλωτων οφειλετών με τον εξωδικαστικό μηχανισμό, την ίδια στιγμή που προχωράει στην διεύρυνση των κριτηρίων ορισμού των ευάλωτων οφειλετών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακονώθηκαν χθες οι αρχικές οφειλές που έχουν ρυθμιστεί μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού ανέρχονται έως τα τέλη Μαΐου στα 6,33 δισ. ευρώ. Πρόκειται για συνολικά 17.893 επιτυχείς ρυθμίσεις που έχουν ολοκληρωθεί συνολικά στο πλαίσιο του εξωδικαστικού μηχανισμού ενώ, ειδικότερα τον Μάιο οι επιτυχείς ρυθμίσεις ανήλθαν σε 1.153 που αντιστοιχούν σε οφειλές 420 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι πλέον πραγματοποιούνται ρυθμίσεις και για τους ευάλωτους οφειλέτες με βάση τον πρόσφατο νόμο που προβλέπει την υποχρεωτική αποδοχή της πρότασης ρύθμισης του εξωδικαστικού από τους πιστωτές. Συγκεκριμένα, έχουν πραγματοποιηθεί οι πρώτες 374 ρυθμίσεις αυτής της κατηγορίας.
Διευρύνονται τα κριτήρια ορισμού των ευάλωτων οφειλετών
Την ίδια στιγμή με ειδική διάταξη που περιλαμβάνεται στο νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών, κατόπιν διαβουλεύσεων με τους servicers διευρύνονται τα κριτήρια ορισμού των ευάλωτων οφειλετών προκειμένου να συμπεριλαμβάνονται πλέον σε αυτούς και οι πολίτες με αναπηρία συνδυαστικά με το εισόδημα και την περιουσία τους
Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, θα ακολουθήσει Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, με την οποία θα καθορίζονται οι λεπτομέρειες που αφορούν στην έκδοση της βεβαίωσης ευάλωτου οφειλέτη καθώς και το ποσοστό αναπηρίας και τα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια που θα εισαχθούν στον ορισμό των ευάλωτων οφειλετών.
Σε δήλωσή του για το νομοσχέδιο του ΥΠΟΙΚ και αναφερόμενος στη ρύθμιση, ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης επεσήμανε ότι «με ειδική διάταξη διευρύνουμε τα κριτήρια ορισμού των ευάλωτων συμπολιτών μας συμπεριλαμβάνοντας σε αυτούς πλέον και τα άτομα με αναπηρία, με διευρυμένα όρια εισοδήματος και περιουσίας, κάνοντας πράξη ένα πάγιο αίτημα του αναπηρικού κινήματος. Με αυτόν τον τρόπο, προστατεύουμε ακόμα περισσότερο τους πολίτες που έχουν πραγματικά ανάγκη στην προσπάθεια τους να αποπληρώσουν τις οφειλές τους».
Απόρριψη των ρυθμίσεων από τους οφειλέτες
Παρά τα πρώτα ουσιαστικά αποτελέσματα στην μάχη κατά του ιδιωτικού χρέους δεν λείπουν και τα προβλήματα καθώς σε πολύ υψηλά ποσοστά, που αγγίζουν το 80%, οι ίδιοι οι ευάλωτοι οφειλέτες – και όχι οι τράπεζες ή οι Servicers – απορρίπτουν τις ρυθμίσεις του εξωδικαστικού επειδή είναι ασύμφορες για τους ίδιους.
Είναι χαρακτηριστικό ότι μόλις 2.104 είναι οι οφειλέτες που εκπλήρωσαν τα κριτήρια του νόμου για να χαρακτηρισθούν ως «ευάλωτοι» και έχουν υποβάλει αιτήσεις ρύθμισης των χρεών τους σε Δημόσιο και τράπεζες με τον εξωδικαστικό μηχανισμό.
Από αυτές τις αιτήσεις, περίπου το 30% (συνολικά 644) έχουν φθάσει στο τελικό στάδιο, δηλαδή ο οφειλέτης έχει πάρει πρόταση ρύθμισης με τον αλγόριθμο του εξωδικαστικού μηχανισμού και έχει απαντήσει ο ίδιος, αλλά και οι πιστωτές.
Από τις 644 αιτήσεις, μόνο οι 374 είχαν επιτυχή κατάληξη, δηλαδή συναίνεσαν πιστωτές και οφειλέτης και το χρέος ρυθμίσθηκε. Για 270 αιτήσεις (ποσοστό που ξεπερνά το 40%), η διαδικασία είχε ανεπιτυχή κατάληξη.
Όπως εξηγείται από τη Γενική Γραμματεία Ιδιωτικού χρέους, σε ποσοστό 78,5% η κακή κατάληξη των αιτήσεων οφείλεται στους ίδιους τους οφειλέτες, οι οποίοι απέρριψαν τις ρυθμίσεις. Το 65,93% των περιπτώσεων ανεπιτυχούς κατάληξης αφορά άρνηση του οφειλέτη σε ρύθμιση που προέκυψε από πολυμερή διαπραγμάτευση.
Για τις υπόλοιπες αιτήσεις, που θεωρητικά θα έπρεπε να έχουν γίνει δεκτές από τους πιστωτές, όπως προβλέπει η νέα νομοθεσία, η Γενική Γραμματεία Δημοσίου Χρέους αναφέρει ότι απορρίφθηκαν από το Δημόσιο και τους χρηματοδοτικούς φορείς επειδή δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του νόμου.
Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνουν νομικοί, το πρόβλημα που παραμένει άλυτο είναι ότι ο εξωδικαστικός μηχανισμός σε υψηλά ποσοστά καταλήγει σε προτάσεις ρυθμίσεων στους ευάλωτους δανειολήπτες οι οποίες ξεπερνούν τις οικονομικές τους δυνατότητες. Δεδομένου μάλιστα ότι η ένταξη στο καθεστώς του ευάλωτου παρέχει μια προσωρινή προστασία από πλειστηριασμό πρώτης κατοικίας, αρκετοί ευάλωτοι οφειλέτες αποφεύγουν να συμφωνήσουν μια ρύθμιση που μπορεί να μην είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν.
