Ως μήνυμα για έναρξη κύκλου μειώσεων επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ μετά από χρόνια συνεχών αυξήσεων εκλαμβάνεται η ομιλία που έκανε ο πρόεδρος της FED Τζερόμ Πάουελ από το συμπόσιο στο Jackson Hole.
Ουσιαστικά αναλυτές εκλαμβάνουν τα όσα είπε ο ισχυρότερος κεντρικός τραπεζίτης του πλανήτη, που ειρήσθω εν παρόδω, είναι “απέναντι” στον Ντ. Τράμπ, ότι σηματοδοτούν την πρώτη μείωση επιτοκίων μετά από έναν μακρύ ανοδικό κύκλο, που έφερε η εκτίναξη του πληθωρισμού.
Συγκεκριμένα, με βάση τις σχετικές εκτιμήσεις, προβλέπεται μείωση 25 ή ακόμη και 50 μονάδων βάσης στην επερχόμενη προγραμματισμένη συνεδρίαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ στις 18 Σεπτεμβρίου.
“Ήρθε η ώρα να προσαρμοστεί η πολιτική” της FED, ανέφερε συμπληρώνοντας ότι “η κατεύθυνση του ταξιδιού είναι σαφής και ο χρόνος και ο ρυθμός των περικοπών των επιτοκίων θα εξαρτηθεί από τα εισερχόμενα στοιχεία, τις μεταβαλλόμενες προοπτικές και την ισορροπία των ρίσκων”
Υπενθυμίζεται ότι το βασικό επιτόκιο της FED, σήμερα, διαμορφώνεται στο εύρος 5,25% με 5,50%. Είναι δηλαδή το βραχυπρόθεσμο επιτόκιο με το οποίο εμπορικές τράπεζες δανείζονται από άλλες ή δανείζουν στη συνέχεια άλλα πιστωτικά ιδρύματα. Προφανώς το βασικό επιτόκιο με τη σειρά του επηρεάζει τα επιτόκια που ισχύουν για πολλά άλλα δάνεια.
Επίσης, τα επιτόκια της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ καθορίζουν τα κόστη χρήματος όσων συναλλάσσονται με δολάρια, είτε για δάνεια είτε για καταθέσεις, ενώ προφανώς επηρεάζουν και τις συναλλαγματικές ισοτιμίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ευρώ “σκαρφάλωσε” σε επίπεδα ρεκόρ έτους, την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι αγορές προεξόφλησαν ότι η FED θα αρχίσει να προχωρά σε μειώσεις επιτοκίων. Έτσι, το ευρώ έφτασε το 1,1150 απέναντι στο δολάριο, στο υψηλότερο επίπεδό του από τον Ιούλιο του 2023. Μόνον αυτόν τον μήνα το ευρώ έχει δώσει κέρδη σε όσους “πόνταραν” σε αυτό της τάξης του 3% έναντι του δολαρίου. Κι αυτό παρά το κακό οικονομικό κλίμα στην ευρωζώνη.
Επιπλέον, τα επιτόκια της FED διαμορφώνουν ένα συνολικό κλίμα για όλο το Δυτικό Κόσμο, επηρεάζοντας και τη νομισματική πολιτική των άλλων κεντρικών τραπεζών όπως είναι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή η Τράπεζα της Αγγλίας.
Ο πληθωρισμός
Με βασικό μέλημα τη σταθερότητα των τιμών όλο αυτό το διάστημα, η FED πλέον δρομολογεί διαδικασίες για να δώσει ώθηση στην οικονομία και να στηρίξει την απασχόληση. Είναι ενδεικτικό ότι ο κ. Πάουελ αναγνώρισε την σαφή πρόοδο που έχει επιτευχθεί σε σχέση με την τιθάσευση του πληθωρισμού, κάτι που δίνει περιθώρια για περισσότερες αναπτυξιακές δράσεις.
“Ο στόχος μας είναι να αποκαταστήσουμε την σταθερότητα των τιμών διατηρώντας παράλληλα μια ισχυρή αγορά εργασίας και αποφεύγοντας τις κάθετες αυξήσεις στην ανεργία που χαρακτήριζαν πρότερα αποπληθωριστικά επεισόδια, όπου οι πληθωριστικές προσδοκίες ήταν λιγότερο ισορροπημένες. Αν και η αποστολή μας δεν έχει ολοκληρωθεί, έχουμε κάνει ικανή πρόοδο προς την κατεύθυνση του (επιθυμητού) αποτελέσματος” υποστήριξε ο κ. Πάουελ που συμπλήρωσε:
“Ο πληθωρισμός έχει υποχωρήσει σημαντικά. Η αγορά εργασίας δεν παρουσιάζει πλέον εικόνα υπερθέρμανσης και οι συνθήκες είναι λιγότερο σφιχτές από αυτές που επικρατούσαν πριν την πανδημία”. Βέβαια έσπευσε να υπενθυμίσει ότι αν και ο πληθωρισμός έχει περιοριστεί τα ζητήματα στην αγορά εργασίας παραμένουν.
Γιαυτό τόνισε ότι η FED θα κάνει ότι μπορεί για να υποστηρίξει την ισχυρή αγορά εργασίας και να πετύχει περαιτέρω πρόοδο στην επίτευξη της σταθερότητας των τιμών.
Παράλληλα σχολίασε πως και οι παράγοντες που συγκρατούσαν τα επίπεδα προσφοράς έχουν ομαλοποιηθεί με αποτέλεσμα και η ισορροπία των ρίσκων αναφορικά με τους δύο στόχους που έχει η τράπεζα (χαμηλό πληθωρισμό και πλήρη απασχόληση) να έχουν αλλάξει.
Συνολικά ο κ. Πάουελ υιοθέτησε μια αρκετά αισιόδοξη οπτική για την πορεία της οικονομίας και των βασικών της δεδομένων επισημαίνοντας χαρακτηριστικά πως “τεσσεράμισι χρόνια από την άφιξη του Covid-19, οι χειρότερες στρεβλώσεις στην οικονομία που συνδέονταν με την πανδημία έχουν ξεθωριάσει”.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στο τέλος της χρονιάς το συμβούλιο της FED αναμένεται να προχωρήσει καθιερωμένη αναθεώρηση της νομισματικής στρατηγικής της, μια διαδικασία που ακολουθεί τακτικά κάθε πέντε χρόνια.
Η Τράπεζα της Αγγλίας
Παράλληλα, ο διοικητής της Τράπεζας της Αγγλίας (ΒοΕ), Άντριου Μπέιλι, έστειλε ένα μήνυμα “συγκρατημένων κινήσεων” σε σχέση με αλλαγή ρότας στην επιτοκιακή πολιτική, έστω και αν τον Αύγουστο η ΒοΕ προχώρησε σε μείωση επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης, στο 5%.
Ο ίδιος τόνισε ότι είναι νωρίς για να δοθεί “σήμα” νίκης στη μάχη κατά του πληθωρισμού και τόνισε ότι η Τράπεζα της Αγγλίας λαμβάνοντας υπόψη τα δεδομένα στην αγορά εργασίας, θα κρατήσει την νομισματική πολιτική σε περιοριστικά επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ότι αναμενόταν.
Πάντως, με βάση όσα δήλωσε την Παρασκευή ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, Πιερ Ολιβιέ Γκουρίνχας, στο περιθώριο μιας οικονομικής διάσκεψης της Fed, οι μειώσεις των επιτοκίων που σχεδιάζει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ είναι “σύμφωνες” με τη συμβουλή του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου που έχει θέσει σε προτεραιότητα τη διασφάλιση ότι ο πληθωρισμός είναι υπό έλεγχο. Όπως είπε, τώρα φαίνεται πως ο κίνδυνος μετατοπίζεται προς την αγορά εργασίας.
“Το μήνυμα που έστειλε ο Πάουελ σήμερα είναι πολύ σύμφωνο με αυτό που υποστηρίξαμε” είπε το στέλεχος του ΔΝΤ και τόνισε ότι “ο πληθωρισμός βελτιώνεται και οι αγορές εργασίας έχουν δείξει σημάδια ψύξης… Εάν οι αγορές εργασίας δεν συμβάλλουν πλέον στις πληθωριστικές πιέσεις… τότε μπορεί να χαλαρώσετε λίγο από τη μείωση της συνολικής ζήτησης και να επαναφέρει (το επιτόκιο πολιτικής) πιο κοντά στο ουδέτερο”.
