Η συνωμοσία της Μοσάντ με τους βομβητές στον Λίβανο – Τούς κατασκεύασε με χρήματα της Χεζμπολάχ

Η επιχείρηση της Μοσάντ στον Λίβανο με τις εκρήξεις των παγιδευμένων βομβητών της Χεζμπολάχ μπορεί να προκάλεσε εντύπωση σε πολλούς, ωστόσο πρόκειται για ένα αρκετά οργανωμένο σχέδιο που τέθηκε σε εφαρμογή το 2022.

Σύμφωνα με δημοσίευμα της The Washington Post όταν η σιιτική οργάνωση αποφάσισε να αγοράσει τους συγκεκριμένους βομβητές που τελικά εξερράγησαν στα χέρια των μαχητών της, όλα έμοιαζαν ιδανικά: Η νέα σειρά βμβητών Apollo φαινόταν ακριβώς προσαρμοσμένη στις ανάγκες μιας ομάδας πολιτοφυλακής με ένα εκτεταμένο δίκτυο μαχητών και μια φήμη που κερδήθηκε με κόπο για την «παράνοια» στα ζητήματα ασφαλείας.

Ο βομβητής AR924 ήταν ελαφρώς ογκώδης αλλά ανθεκτικός, κατασκευασμένος για να επιβιώνει σε συνθήκες πεδίου μάχης. Είχε αδιάβροχο ταϊβανέζικο σχέδιο και υπερμεγέθη μπαταρία που μπορούσε να λειτουργήσει για μήνες χωρίς φόρτιση. Το καλύτερο από όλα, δεν υπήρχε κανένας κίνδυνος ότι οι βομβητές θα μπορούσαν ποτέ να εντοπιστούν από τις υπηρεσίες πληροφοριών του Ισραήλ. Οι ηγέτες της Χεζμπολάχ εντυπωσιάστηκαν τόσο πολύ που αγόρασαν 5.000 από τους συγκεκριμένους βομβητές και άρχισαν να τους μοιράζουν σε μαχητές μεσαίου επιπέδου και σε προσωπικό υποστήριξης από τον περασμένο Φεβρουάριο.

Κανείς από τους μαχητές της Χεζμπολάχ δεν υποψιάστηκε ποτέ ότι είχε πάνω του μια ευρηματικά κατασκευασμένη ισραηλινή βόμβα. Και ακόμη και μετά την έκρηξη χιλιάδων συσκευών στον Λίβανο και τη Συρία, λίγοι εκτίμησαν το πιο απαίσιο χαρακτηριστικό των βομβητών: Ότι η αποκρυπτογράφηση του μηνύματος γίνεται σε δύο βήματα – κι αυτό εξασφάλιζε ότι οι περισσότεροι μαχητές θα κρατούσαν τη συσκευή και με τα δύο τους χέρια όταν εξερράγη.

Η σύλληψη της ιδέας

Η ιδέα για την παγίδευση των βομβητών ξεκίνησε το 2022, σύμφωνα με αξιωματούχους του Ισραήλ, της Μέσης Ανατολής και των ΗΠΑ που γνωρίζουν τα γεγονότα και μίλησαν στη Washington Post. Μέρη του σχεδίου άρχισαν να εφαρμόζονται περισσότερο από ένα χρόνο πριν από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου που έβαλε την περιοχή σε τροχιά πολέμου. Ήταν μια εποχή σχετικής ησυχίας στα σημαδεμένα από τον πόλεμο βόρεια σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο.

Μεταξύ των ομάδων πολιτοφυλακών που υποστηρίζονται από το Ιράν με όπλα που στοχεύουν στο Ισραήλ, η Χεζμπολάχ είναι μακράν η ισχυρότερη. Ισραηλινοί αξιωματούχοι παρακολουθούσαν με αυξανόμενη ανησυχία καθώς η λιβανέζικη ομάδα προσέθετε νέα όπλα σε ένα οπλοστάσιο που ήταν ήδη ικανό να χτυπήσει ισραηλινές πόλεις με δεκάδες χιλιάδες κατευθυνόμενους πυραύλους ακριβείας.

Η Μοσάντ, η ισραηλινή υπηρεσία πληροφοριών που είναι υπεύθυνη για την καταπολέμηση των εξωτερικών απειλών για το εβραϊκό κράτος, είχε εργαστεί για χρόνια για να διεισδύσει στην ομάδα με ηλεκτρονική παρακολούθηση και πληροφοριοδότες. Με τον καιρό, οι ηγέτες της Χεζμπολάχ έμαθαν να ανησυχούν για την ευπάθεια της ομάδας στην ισραηλινή παρακολούθηση και πειρατεία, φοβούμενοι ότι ακόμη και τα συνηθισμένα κινητά τηλέφωνα θα μπορούσαν να μετατραπούν σε συσκευές υποκλοπής και παρακολούθησης ελεγχόμενες από το Ισραήλ.

Έτσι γεννήθηκε η ιδέα της δημιουργίας ενός είδους επικοινωνιακού «δούρειου ίππου», είπαν οι αξιωματούχοι. Η Χεζμπολάχ έψαχνε για ηλεκτρονικά δίκτυα με προστασία από χακάρισμα για τη μετάδοση μηνυμάτων και η Μοσάντ βρήκε μια σειρά από τεχνάσματα που θα οδηγούσαν την ομάδα πολιτοφυλακής να αγοράσει συσκευές που φαινόταν τέλειες για τη δουλειά – μόνο που επρόκειτο για εξοπλισμό που σχεδίασε και είχε συναρμολογήσει η ίδια η Μοσάντ στο Ισραήλ.

Η παραγωγή των βομβητών

Το πρώτο μέρος του σχεδίου -με τα γουόκι τόκι – άρχισε να εφαρμόζεται στον Λίβανο από τη Μοσάντ πριν από σχεδόν μια δεκαετία, το 2015. Τα κινητά αμφίδρομα ραδιόφωνα περιείχαν πακέτα μπαταριών μεγάλου μεγέθους, ένα κρυφό εκρηκτικό και ένα σύστημα μετάδοσης που έδωσε στο Ισραήλ πλήρη πρόσβαση στις επικοινωνίες της Χεζμπολάχ.

Για εννέα χρόνια, οι Ισραηλινοί αρκέστηκαν στο να κρυφακούν τη Χεζμπολάχ, είπαν οι αξιωματούχοι, ενώ επιφυλάσσονταν να μετατρέψουν τα γουόκι-τόκι σε βόμβες σε μια μελλοντική κρίση.

Αλλά μετά ήρθε μια νέα ευκαιρία και ένα λαμπρό νέο προϊόν: ένας μικρός βομβητής εξοπλισμένος με ένα ισχυρό εκρηκτικό. Σε μια ειρωνεία που δεν θα γινόταν ξεκάθαρη για πολλούς μήνες, η Χεζμπολάχ θα κατέληγε να πληρώνει έμμεσα τους Ισραηλινούς για τις μικροσκοπικές βόμβες που θα σκότωναν ή θα τραυμάτιζαν πολλούς από τους μαχητές της.

Επειδή οι ηγέτες της Χεζμπολάχ ήταν σε εγρήγορση για πιθανή δολιοφθορά, οι βομβητές δεν μπορούσαν -φυσικά- να φαίνεται ότι προέρχονται από το Ισραήλ, τις Ηνωμένες Πολιτείες ή οποιονδήποτε άλλο Ισραηλινό σύμμαχο. Έτσι, το 2023, η Χεζμπολάχ άρχισε να λαμβάνει προσκλήσεις για τη μαζική αγορά βομβητών Apollo με το σήμα της Ταϊβάν, ένα ευρέως αναγνωρισμένο εμπορικό σήμα και μια σειρά προϊόντων με παγκόσμια διανομή, χωρίς διακριτούς δεσμούς με ισραηλινά ή εβραϊκά συμφέροντα. Η ταϊβανέζικη εταιρεία δεν γνώριζε το σχέδιο, δήλωσαν αξιωματούχοι στη Washington Post.

Οι πωλήσεις ολοκληρώθηκαν από έναν αξιωματούχο μάρκετινγκ που εμπιστεύεται η Χεζμπολάχ με συνδέσμους με την εταιρεία Apollo. Η υπάλληλος μάρκετινγκ, μια γυναίκα της οποίας οι αξιωματούχοι αρνήθηκαν να αποκαλύψουν την ταυτότητα και την εθνικότητα, ήταν πρώην αντιπρόσωπος πωλήσεων της Ταϊβανέζικης εταιρείας στη Μέση Ανατολή και είχε ιδρύσει τη δική της εταιρεία και είχε αποκτήσει άδεια για την πώληση μιας σειράς βομβητών που έφεραν το σήμα Apollo. Κάποια στιγμή το 2023, πρόσφερε στη Χεζμπολάχ μια συμφωνία για ένα από τα προϊόντα που πούλησε η εταιρεία της: το στιβαρό και αξιόπιστο AR924.

«Ήταν αυτή που είχε επαφή με τη Χεζμπολάχ και τους εξήγησε γιατί ο μεγαλύτερος βομβητής με τη μεγαλύτερη μπαταρία ήταν καλύτερος από το αρχικό μοντέλο», είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος που ενημερώθηκε για τις λεπτομέρειες της επιχείρησης. Ένα από τα κύρια σημεία πώλησης για το AR924 ήταν ότι «ήταν δυνατό να φορτιστεί με καλώδιο. Και οι μπαταρίες είχαν μεγαλύτερη διάρκεια», είπε ο αξιωματούχος.

Όπως αποδείχθηκε, η πραγματική παραγωγή των συσκευών ανατέθηκε σε εξωτερικούς συνεργάτες και η υπεύθυνη μάρκετινγκ δεν είχε γνώση της επιχείρησης και δεν γνώριζε ότι οι βομβητές είχαν συναρμολογηθεί στο Ισραήλ υπό την επίβλεψη της Μοσάντ, δήλωσαν αξιωματούχοι. Οι βομβητές της Μοσάντ, καθένας από τους οποίους ζύγιζε λιγότερο από 85 γραμμάρια, περιελάμβαναν ένα μοναδικό χαρακτηριστικό: μια μπαταρία που έκρυβε μια μικρή ποσότητα ισχυρού εκρηκτικού, σύμφωνα με αξιωματούχους που γνωρίζουν την υπόθεση.

Σε ένα κατόρθωμα της μηχανικής, το εξάρτημα της βόμβας ήταν τόσο προσεκτικά κρυμμένο που ήταν ουσιαστικά μη ανιχνεύσιμο, ακόμη κι αν η συσκευή μπορούσε να αποσυναρμολογηθεί, είπαν οι αξιωματούχοι. Ισραηλινοί αξιωματούχοι πιστεύουν ότι η Χεζμπολάχ όντως αποσυναρμολόγησε ορισμένους από τους βομβητές και μπορεί ακόμη και να τους έκανε ακτινογραφία.

Επίσης, αόρατη ήταν η απομακρυσμένη πρόσβαση της Μοσάντ στις συσκευές. Ένα ηλεκτρονικό σήμα από την υπηρεσία πληροφοριών θα μπορούσε να προκαλέσει την έκρηξη χιλιάδων συσκευών ταυτόχρονα. Όμως, για να εξασφαλιστεί η μέγιστη ζημιά, η έκρηξη θα μπορούσε επίσης να πυροδοτηθεί με μια ειδική διαδικασία δύο βημάτων που απαιτείται για την προβολή ασφαλών μηνυμάτων που είχαν κρυπτογραφηθεί.

«Έπρεπε να πατήσετε δύο κουμπιά για να διαβάσετε το μήνυμα», είπε ένας αξιωματούχος. Στην πράξη, αυτό σήμαινε τη χρήση και των δύο χεριών. Στην έκρηξη που ακολούθησε, οι χρήστες σχεδόν σίγουρα «θα τραυματιστούν και στα δύο τους χέρια», είπε ο αξιωματούχος, και έτσι «θα ήταν ανίκανοι να πολεμήσουν» στο εξής.

Διχογνωμία για το σχέδιο

Η αμερικανική πλευρά ενημερώθηκε για το σχέδιο μόλις λίγες εβδομάδες αφότου οι βομβητές είχαν παραληφθεί και μοιραστεί στα μέλη της Χεζμπολάχ.

Οι αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών μίλησαν επίσης για ένα μακροχρόνιο άγχος: Με την κλιμακούμενη κρίση στο νότιο Λίβανο, υπήρχε αυξανόμενος κίνδυνος να ανακαλυφθούν τα εκρηκτικά. Χρόνια προσεκτικού σχεδιασμού και εξαπάτησης θα μπορούσαν γρήγορα να χαθούν.

Σε όλο το κατεστημένο ασφαλείας του Ισραήλ, ξέσπασε μια έντονη συζήτηση, δήλωσαν αξιωματούχοι. Όλοι, συμπεριλαμβανομένου του Νετανιάχου, αναγνώρισαν ότι οι χιλιάδες εκρήξεις βομβητών θα μπορούσαν να προκαλέσουν ανείπωτη ζημιά στη Χεζμπολάχ, αλλά θα μπορούσαν επίσης να προκαλέσουν μια σκληρή απάντηση, συμπεριλαμβανομένης μιας μαζικής πυραυλικής επίθεσης από επιζώντες ηγέτες της Χεζμπολάχ, με το Ιράν να συμμετέχει πιθανώς στη μάχη.

«Ήταν σαφές ότι υπήρχαν κάποιοι κίνδυνοι», είπε ένας Ισραηλινός αξιωματούχος. Μερικοί προειδοποίησαν για το ενδεχόμενο μιας πλήρους κλιμάκωσης με τη Χεζμπολάχ, ακόμη και όταν Ισραηλινοί στρατιώτες συνέχιζαν τις επιχειρήσεις κατά της Χαμάς στη Γάζα. Αλλά άλλοι, κυρίως η Μοσάντ, είδαν την ευκαιρία να διαταράξουν το status quo με «κάτι πιο έντονο».

Το τελευταίο εμπόδιο

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο στενότερος σύμμαχος του Ισραήλ, δεν ενημερώθηκε για τους παγιδευμένους βομβητές ή για την εσωτερική συζήτηση σχετικά με το αν θα πυροδοτηθούν, δήλωσαν Αμερικανοί αξιωματούχοι.

Τελικά, ο Νετανιάχου ενέκρινε την ενεργοποίηση των συσκευών ενώ θα μπορούσαν να προκαλέσουν τη μέγιστη ζημιά. Την επόμενη εβδομάδα, η Μοσάντ άρχισε τις προετοιμασίες για την πυροδότηση τόσο των βομβητών όσο και των γουόκι τόκι που ήδη κυκλοφορούσαν.

Στην Ιερουσαλήμ και στο Τελ Αβίβ, εν τω μεταξύ, η συζήτηση για την εκστρατεία της Χεζμπολάχ επεκτάθηκε για να συμπεριλάβει έναν άλλο στόχο: τον ίδιο τον Νασράλα.

Η Μοσάντ γνώριζε τα ίχνη του Νασράλα στον Λίβανο εδώ και χρόνια και παρακολουθούσε τις κινήσεις του από κοντά, δήλωσαν αξιωματούχοι. Ωστόσο, οι Ισραηλινοί κράτησαν τα πυρά τους, βέβαιοι ότι μια δολοφονία θα οδηγούσε σε ολοκληρωτικό πόλεμο με την ομάδα πολιτοφυλακής, και ίσως και με το Ιράν.

Αμερικανοί διπλωμάτες πίεζαν τον Νασράλα να συμφωνήσει σε μια ξεχωριστή κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ, χωρίς να συνδέονται με τις μάχες στη Γάζα, ελπίζοντας σε μια συμφωνία που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απόσυρση των μαχητών της Χεζμπολάχ από τις βάσεις του νότιου Λιβάνου που απειλούσαν Ισραηλινούς πολίτες σε κοινότητες κοντά τα σύνορα.

Ανώτεροι Ισραηλινοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι υποστήριξαν την πρόταση κατάπαυσης του πυρός, αλλά ο Νασράλα αρνήθηκε να δώσει τη συγκατάθεσή του, επιμένοντας σε κατάπαυση του πυρός πρώτα στη Γάζα, δήλωσαν αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Μέσης Ανατολής. Ορισμένοι ανώτεροι πολιτικοί και στρατιωτικοί αξιωματούχοι στο Ισραήλ παρέμειναν βαθιά αβέβαιοι για τη στόχευση του Νασράλα, φοβούμενοι τις επιπτώσεις στην περιοχή.

Στις 17 Σεπτεμβρίου, ακόμη και όταν μαινόταν η συζήτηση στους ανώτατους κύκλους εθνικής ασφάλειας του Ισραήλ για το αν θα χτυπηθεί ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, χιλιάδες βομβητές με το σήμα Apollo χτύπησαν ή δονήθηκαν ταυτόχρονα, σε όλο τον Λίβανο και τη Συρία. Μια σύντομη πρόταση στα αραβικά εμφανίστηκε στην οθόνη: «Λάβατε ένα κρυπτογραφημένο μήνυμα», ανέφερε.

Τα στελέχη της Χεζμπολάχ ακολούθησαν ευσυνείδητα τις οδηγίες για τον έλεγχο των κωδικοποιημένων μηνυμάτων, πατώντας δύο κουμπιά. Σε σπίτια και καταστήματα, σε αυτοκίνητα και σε πεζοδρόμια, οι εκρήξεις έσκισαν τα χέρια και έκοψαν δάχτυλα. Λιγότερο από ένα λεπτό αργότερα, χιλιάδες άλλοι τηλεειδοποιητές εξερράγησαν με τηλεχειρισμό, ανεξάρτητα από το αν ο χρήστης άγγιξε ποτέ τη συσκευή του.

Την επόμενη μέρα, στις 18 Σεπτεμβρίου, εκατοντάδες γουόκι-τόκι ανατινάχθηκαν με τον ίδιο τρόπο, σκοτώνοντας και ακρωτηριάζοντας χρήστες και περαστικούς. Ήταν το πρώτο από μια σειρά χτυπημάτων που στόχευαν στην καρδιά ενός από τους πιο ένθερμους εχθρούς του Ισραήλ. Το Ισραήλ τις επόμενες ημέρες χτύπησε ξανά, σφυροκοπώντας τα κεντρικά γραφεία, τα οπλοστάσια και τα κέντρα της ομάδας με βόμβες μεγατόνων.

Η μεγαλύτερη σειρά αεροπορικών επιδρομών σημειώθηκε – μέχρι τώρα – στις 27 Σεπτεμβρίου, 10 ημέρες μετά την έκρηξη των βομβητών. Η επίθεση, με στόχο ένα βαθιά θαμμένο κέντρο διοίκησης στη Βηρυτό, διατάχθηκε από τον Νετανιάχου καθώς ταξίδευε στη Νέα Υόρκη για μια ομιλία των Ηνωμένων Εθνών στην οποία δήλωσε, μιλώντας στη Χεζμπολάχ, «Φτάνει πια».

«Δεν θα δεχθούμε έναν τρομοκρατικό στρατό να σκαρφαλώσει στα βόρεια σύνορά μας, ικανός να διαπράξει άλλη μια σφαγή τύπου 7ης Οκτωβρίου», είπε ο Νετανιάχου στην ομιλία.

Την επόμενη μέρα, 28 Σεπτεμβρίου, η Χεζμπολάχ επιβεβαίωσε αυτό που γνώριζε ήδη ο περισσότερος κόσμος: ο Νασράλα, ο φλογερός ηγέτης της ομάδας και ορκισμένος εχθρός του Ισραήλ, ήταν νεκρός.