Το βασικό σενάριο των αναλυτών που θέλει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να προχωράει τους επόμενες μήνες σε συνεχόμενες μειώσεις του Βασικού Επιτοκίου με αποτέλεσμα να υποχωρήσει στο 2% τον ερχόμενο Ιούνιο, οδηγεί τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα σε αναπροσαρμογή της μέχρι σήμερα στρατηγικής χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας και τόνωση της πιστωτικής επέκτασης.
Όπως εκτιμά υψηλόβαθμη τραπεζική πηγή “η ταχεία αποκλιμάκωση του βασικού επιτοκίου από την ΕΚΤ τους επόμενους μήνες δημιουργεί πολλαπλασιαστική πίεση στις τράπεζες για να ανοίξουν τις κάνουλες των δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Και αυτό γιατί προκειμένου να διατηρήσουν τις υψηλές επιδόσεις κερδοφορίας που έχουν υποσχεθεί στους αναλυτές θα πρέπει να αυξήσουν τα έσοδα τους αντισταθμίζοντας την ‘χασούρα’ λόγω της μείωσης του επιτοκιακού περιθωρίου. Την ίδια στιγμή η μείωση του κόστους χρήματος μέσω της αποκλιμάκωσης των επιτοκίων αναπόφευκτα θα τονώσει την ζήτηση επιχειρήσεων και νοικοκυριών για νέα δάνεια”.
Υπ’ αυτές τις συνθήκες η τόνωση της πιστωτικής επέκτασης με αιχμή τα στεγαστικά δάνεια αλλά και τις χορηγήσεις προς μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις ανάγεται σε βασικό στόχο για τις τράπεζες το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.
Το βασικό σενάριο
Tην περασμένη Πέμπτη η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προχώρησε για τρίτη φορά από τον περασμένο Ιούνιο σε χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής και ετοιμάζεται για μία ακόμη αντίστοιχη κίνηση τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Αν και η επικεφαλής της Κριστίν Λαγκάρντ στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε το διοικητικό συμβούλιο της Ευρωτράπεζας σημείωσε πως η μάχη με τον πληθωρισμό δεν έχει ακόμη τελειώσει και ότι οι επόμενες αποφάσεις θα ληφθούν με γνώμονα τα εισερχόμενα δεδομένα, οι αγορές θεωρούν ότι το κόστος χρήματος θα συνεχίσει να μειώνεται με αμείωτη ένταση τους επόμενους μήνες, υπό τον κίνδυνο της ύφεσης.
Στο βασικό σενάριο, σύμφωνα με το οποίο ο πληθωρισμός θα επιστρέψει σταθερά στη ζώνη του 2% στο πρώτο μισό του 2025, οι κεντρικοί τραπεζίτες από εδώ και στο εξής σε κάθε προγραμματισμένη συνάντησή τους για τα επιτόκια θα τα περικόπτουν. Αν κάθε μείωση διαμορφωθεί στις 25 μονάδες βάσης, στο τέλος του έτους το βασικό επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων θα βρεθεί στο 3%, τον ερχόμενο Μάρτιο στο 2,5% και τον Ιούνιο της επόμενης χρονιάς στο 2%.
Τα δεδομένα
Τη δεδομένη χρονική στιγμή η εικόνα των τραπεζικών χρηματοδοτήσεων χαρακτηρίζεται από αναιμική ζήτηση νέων δανείων στεγαστικής πίστης ενόψει της εκκίνησης του Προγράμματος “Σπίτι μου 2” με αποτέλεσμα οι υποψήφιοι αγοραστές να τηρούν στάση αναμονής αλλά και γιατί οι όποιες αγοραπωλησίες γίνονται με την χρήση μετρητών.
Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα εμφανίζεται ως η μόνη χώρα στην Ε.Ε. με αρνητικό πρόσημο στη στεγαστική πίστη τα τρία τελευταία χρόνια. Τα υπόλοιπα των στεγαστικών δανείων έχουν υποχωρήσει, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ, στα 27,3 δισ. ευρώ στα τέλη Αυγούστου, από 28,4 δισ. ευρώ στα τέλη του προηγούμενου χρόνου, παρά την ώθηση που έχει δώσει το πρόγραμμα “Σπίτι μου”, οι εκταμιεύσεις του οποίου βαίνουν σταδιακά προς ολοκλήρωση.
Σε ό,τι αφορά στις μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις η εικόνα είναι διαφορετική για όσες πληρούν τις προϋποθέσεις εξαιτίας των χρηματοδοτικών εργαλείων που διοχετεύονται στο τραπεζικό σύστημα από τα κονδύλια του ΕΣΠΑ, κυρίως μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ). Με βάση τα στοιχεία Ιουλίου, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης ανήλθε στο 10% στα τέλη Ιουλίου, έναντι 3% ένα χρόνο πριν και 8% σωρευτικά την τελευταία 3ετία. Πλέον τα δύο τρίτα του χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών –77,7 δισ. ευρώ σε σύνολο 118,6 δισ. ευρώ– είναι χορηγήσεις προς επιχειρήσεις
Την ίδια στιγμή η συγκυρία για την επιτάχυνση της πιστωτικής επέκτασης είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή, καθώς βρίσκει τις τράπεζες με πλεονάζουσα ρευστότητα (δείκτη δανείων προς καταθέσεις στο 60%) και με τις αγορές πρόθυμες να τις δανείσουν για τη μεγέθυνση των ισολογισμών τους. Στο πλαίσιο αυτό το επόμενο διάστημα αναμένεται το λανσάρισμα νέων ελκυστικών δανειακών προγραμμάτων, με στόχο την ενίσχυση της ζήτησης για τραπεζική χρηματοδότηση, μετά από δύο χρόνια ουσιαστικής στασιμότητας.
