Μετά από δεκαετίες σκιώδους πολέμου μεταξύ του εβραϊκού κράτους και της Ισλαμικής Δημοκρατίας, τις πρώτες πρωινές ώρες της 26ης Οκτωβρίου, το Ισραήλ πραγματοποίησε την πρώτη επίσημα αναγνωρισμένη επίθεσή του στο Ιράν.
Δεκάδες πολεμικά αεροσκάφη που πετούσαν τουλάχιστον 1.300 χιλιόμετρα από τις βάσεις τους στο Ισραήλ εκτόξευσαν πυραύλους εναντίον εγκαταστάσεων αεράμυνας και πυραυλικών εργοστασίων σε τρεις ιρανικές επαρχίες, μεταξύ των οποίων και στα περίχωρα της πρωτεύουσας Τεχεράνης.
Οι Ισραηλινές Δυνάμεις Άμυνας (IDF) ανέφεραν σε ανακοίνωσή τους ότι η επίθεσή τους ήταν «απάντηση σε μήνες συνεχών επιθέσεων από το καθεστώς του Ιράν» προσθέτοντας ότι πραγματοποίησαν «ακριβή πλήγματα σε στρατιωτικούς στόχους». Το Ιράν, εν τω μεταξύ, φάνηκε να υποβαθμίζει τον αντίκτυπο των χτυπημάτων, λέγοντας ότι προκάλεσαν περιορισμένες ζημιές και σκότωσαν μόνο μερικούς στρατιώτες, αναφέρει σε ανάλυσή του foreignpolicy.
Ο πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν διαβεβαίωσε σήμερα ότι η Τεχεράνη δεν επιδιώκει τον πόλεμο αλλά δεσμεύτηκε ότι θα δώσει την «αρμόζουσα απάντηση» στα ισραηλινά πλήγματα εναντίον ιρανικών στρατιωτικών στόχων.
«Δεν επιδιώκουμε τον πόλεμο αλλά θα υπερασπιστούμε τα δικαιώματα του έθνους και της χώρας μας», είπε ο Πεζεσκιάν στο υπουργικό συμβούλιο. «Θα δώσουμε την κατάλληλη απάντηση στην επιθετικότητα του σιωνιστικού καθεστώτος», πρόσθεσε.
Ο Πεζεσκιάν απέδωσε την αύξηση των εντάσεων στην περιοχή στην «επιθετικότητα» του Ισραήλ και στη στήριξη που παρέχουν οι ΗΠΑ σε αυτήν τη χώρα, που δεν αναγνωρίζεται από την Τεχεράνη.
«Αν οι επιθέσεις του σιωνιστικού καθεστώτος και τα εγκλήματά του συνεχιστούν, οι εντάσεις θα επιδεινωθούν», προέβλεψε. Πρόσθεσε ότι οι ΗΠΑ «υποσχέθηκαν να βάλουν τέλος στον πόλεμο (σ.σ. στη Γάζα) με αντάλλαγμα την αυτοσυγκράτησή μας αλλά δεν τήρησαν την υπόσχεσή τους».
Αντίποινα
Τα χτυπήματα του Ισραήλ κατά του Ιράν αναμένονταν εδώ και εβδομάδες, με την κυβέρνηση Νετανιάχου να υπόσχεται αντίποινα για μια ιρανική επίθεση την 1η Οκτωβρίου, η οποία περιελάμβανε σχεδόν 200 πυραύλους που εκτοξεύτηκαν κατά του Ισραήλ. Τα πλήγματα αυτά, σύμφωνα με την ιρανική κυβέρνηση, ήταν αντίποινα για τις δολοφονίες από το Ισραήλ του ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε στην Τεχεράνη τον Ιούλιο και του ηγέτη της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα στη Βηρυτό τον Σεπτέμβριο. Είναι η δεύτερη φορά φέτος που οι δύο πλευρές ανταλλάσσουν πυραυλικές επιθέσεις.
«Αυτή ήταν μια σοβαρή κλιμάκωση – τόσο το Ισραήλ όσο και το Ιράν ξεπέρασαν σοβαρές κόκκινες γραμμές», δήλωσε ο Sanam Vakil, διευθυντής του προγράμματος για τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στο Chatham House. «Ωστόσο, το Ισραήλ ήταν σχετικά μετρημένο στις κινήσεις του», πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι απέφυγε να επιτεθεί στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν ή στον ενεργειακό του τομέα.
Ωστόσο, αυτό δεν αποκλείει περαιτέρω εχθροπραξίες μεταξύ των δύο πλευρών και ορισμένοι εμπειρογνώμονες προειδοποίησαν ότι η επίθεση του Σαββάτου θα μπορούσε να αποτελέσει προοίμιο για περαιτέρω επιθέσεις από το Ισραήλ, ακόμη και αν το Ιράν επιλέξει να μην προβεί σε αντίποινα. «Το γεγονός ότι το Ισραήλ επιτέθηκε σε αρκετά συστήματα αεράμυνας αυτή τη φορά υποδηλώνει ότι ίσως προσπαθούν να προετοιμάσουν το έδαφος για μια επόμενη επίθεση», δήλωσε ο Azriel Bermant, ανώτερος ερευνητής στο Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων της Πράγας που επικεντρώνεται στη Μέση Ανατολή. «Από την άποψη του Ισραήλ, το χτύπημα αυτό πέτυχε -προς το παρόν- τους στόχους του. Αυτό δεν θα εμποδίσει το Ισραήλ να πραγματοποιήσει περαιτέρω επιθέσεις, αλλά νομίζω ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν θα κάνει ό,τι μπορεί για να αποτρέψει περαιτέρω ισραηλινά χτυπήματα».
Ο ρόλος των αμερικανικών εκλογών
Δεδομένης της απεριόριστης υποστήριξης της κυβέρνησης προς το Ισραήλ, οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές της 5ης Νοεμβρίου πιθανόν να έχουν σημαντικές επιπτώσεις και στη λήψη αποφάσεων του Ισραήλ – τόσο στην απόφασή του να χτυπήσει αυτή την εβδομάδα όσο και στο ενδεχόμενο μιας μελλοντικής επίθεσης στο Ιράν.
«Το Ισραήλ είχε ένα πολύ στενό παράθυρο για να δράσει. Υπήρχαν πολλές προσδοκίες ότι το Ισραήλ θα πραγματοποιούσε αυτό το χτύπημα πριν από τις 5 Νοεμβρίου, με το σκεπτικό ότι ο επόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ θα μπορούσε να προσπαθήσει να περιορίσει το περιθώριο ελιγμών του Ισραήλ», δήλωσε ο ίδιος.
Για το Ισραήλ, πολλά θα εξαρτηθούν από το ποιος θα επικρατήσει μεταξύ του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και της αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις. «Το όνειρο του Νετανιάχου είναι να γίνει πρόεδρος ο Ντόναλντ Τραμπ», δήλωσε ο Μπέρμαντ. “Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου θα προτιμούσε να γίνει πρόεδρος ο Τραμπ και θα αισθανόταν πιο σίγουρη ότι το Ισραήλ θα μπορούσε να πραγματοποιήσει μια πιο φιλόδοξη επίθεση με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο”.
Το κατά πόσον η κυβέρνηση Χάρις θα ήταν πρόθυμη να προχωρήσει περισσότερο από ό,τι η κυβέρνηση Μπάιντεν για να προσπαθήσει να περιορίσει τις ενέργειες του Ισραήλ στο Ιράν, τη Γάζα και το Λίβανο παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Η Χάρις έχει επανειλημμένα επιβεβαιώσει το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του και έχει διαφημίσει την “ακλόνητη” υποστήριξη της Ουάσινγκτον προς τη χώρα, αλλά έχει επίσης κατά καιρούς ασκήσει μεγαλύτερη κριτική στις ενέργειες του Ισραήλ, τουλάχιστον ρητορικά, από ό,τι ο Μπάιντεν.
Προς το παρόν, οποιαδήποτε περαιτέρω επιθετικότητα είναι πιθανό να προέλθει από την ισραηλινή πλευρά. «Νομίζω ότι οι Ιρανοί θα συγκρατήσουν τα αντίποινα, αλλά θεωρώ ότι θα υπάρξει περαιτέρω κλιμάκωση στη συνέχεια» δήλωσε ο Bermant. «Το ερώτημα είναι πότε θα γίνει αυτό, αλλά φοβάμαι ότι αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας».
