«Όσο περνάει ο καιρός, τόσο πιο πολλά φαινόμενα θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε. Αυτή θα είναι η ζωή μας αποδώ και πέρα», σημειώνει σε συνέντευξή του στο Newsbeast ο Ευθύμης Λέκκας. Ο καθηγητής Δυναμικής Τεκτονικής, Εφαρμοσμένης Γεωλογίας & Διαχείρισης Φυσικών Καταστροφών αναφέρεται σε μια βεβαρυμένη καθημερινότητα σε ό,τι αφορά τα φυσικά φαινόμενα, με πολλαπλές κρίσεις που καλούμαστε να διαχειριστούμε σε παγκόσμιο επίπεδο.
Γιατί όμως φτάσαμε εδώ; Τι δεν προλάβαμε; «Δεν προλάβαμε αυτή την απεριόριστη διάθεση κάθε ανθρώπου να περνάει πιο καλά, να καταναλώνει πιο πολλά, να σπαταλάει πιο πολλούς φυσικούς πόρους. Δυστυχώς, έχουμε χάσει αυτό που έλεγαν οι πρόγονοί μας: Παν μέτρον άριστον», εξηγεί ο κύριος Λέκκας και προσθέτει: «Αν δείτε τι απορρίμματα παράγει το κάθε άτομο, τι ύλες εξαντλεί. Είναι τουλάχιστον δεκαπλάσια σε σύγκριση με την προηγούμενη δεκαετία».
Ο καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών μάς υποδέχτηκε στο γραφείο του, στην Πανεπιστημιούπολη, και είχαμε μια αναλυτική συζήτηση για αυτά που φοβόμαστε όλοι: τους σεισμούς, τις πυρκαγιές, τις πλημμύρες αλλά και τα αποτελέσματά τους. Ποιος έχει ξεχάσει όσα τραγικά διαδραματίστηκαν στη Θεσσαλία πριν από έναν χρόνο αλλά και στη Βαλένθια πριν από λίγες ημέρες, εκεί όπου μια βροχή 30 λεπτών προκάλεσε τεράστιες ζημιές και άφησε, έως τώρα, περισσότερους από 200 νεκρούς;
Δείτε τη συνέντευξη του κυρίου Ευθύμη Λέκκα στο Newsbeast
Τα σημαντικότερα σημεία της συζήτησης
-Πότε θα δούμε το αποτύπωμα της προσπάθειας που γίνεται, ώστε να βελτιωθεί η κατάσταση της κλιματικής κρίσης; «Μπορεί και να μην το δούμε. Οι συλλογικές προσπάθειες που χρειάζονται σε όλη την υφήλιο, δεν νομίζω να ευοδωθούν. Το κάθε κράτος ακολουθεί τη δική του πολιτική. Η Κίνα και η Ινδία, που είναι το 60% του πληθυσμού της Γης, δεν αντιλαμβάνονται ότι πρέπει να περιορίσουν κάποια πράγματα, έτσι ώστε να καθυστερήσει αυτό που λέμε κλιματική κρίση».
-Ποια σημεία της Ελλάδας είναι επίφοβα για μεγάλους σεισμούς; «Έχει γίνει μια μελέτη που οι δώδεκα από τους δεκατέσσερις πολιτισμούς που αναπτύχθηκαν στην παγκόσμια ιστορία ήταν πάντα στα όρια λιθοσφαιρικών πλακών. Δηλαδή αναπτύχθηκαν σε ανήσυχες περιοχές. Γιατί εκεί ήταν οι φυσικοί πόροι, μεταλλεύματα, το νερό, τα γόνιμα εδάφη. Είμαστε στο μέτωπο της ευρωπαϊκής και της αφρικανικής πλάκας, με έντονη σεισμικότητα σε όλη τη χώρα. Οι σεισμοί είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εξέλιξης του ελληνικού χώρου – στους σεισμούς οφείλεται η εξέλιξη. Είναι ένα φαινόμενο που νομοτελειακά θα εκδηλώνεται στον ελληνικό χώρο και για τα επόμενα εκατομμύρια χρόνια. Δεν υπάρχει ένα σημείο όπου εστιάζουμε την προσοχή μας. Με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν, όλος ο ελληνικός χώρος μπορεί να φιλοξενήσει εστίες μικρών και μεγάλων σεισμών. Είμαστε προετοιμασμένοι να αντιμετωπίσουμε σεισμό από οποιαδήποτε περιοχή, πέρα από τις γνωστές που προκαλούν συνήθως μεγάλους σεισμούς».
-Υπάρχει η αίσθηση ότι στην Ελλάδα έχουμε συνηθίσει τους σεισμούς. Αυτό μας κάνει, ως κοινωνία αλλά και ως πολιτεία, λιγότερο προετοιμασμένους ή πιο ανθεκτικούς; «Είμαστε περισσότεροι ανθεκτικοί στους σεισμούς – γι’ αυτό μας κάνει και πιο ήσυχους. Ο κάθε πολίτης αυτής της χώρας ξέρει, περίπου, τι θα κάνει σε περίπτωση σεισμού. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο. Οφείλεται στο γεγονός ότι εδώ και 45 χρόνια ο Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας έχει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης, αρχίζοντας από τα σχολεία όλης της χώρας – και άλλα προγράμματα σε άλλες ομάδες πληθυσμού. Ο Οργανισμός για 45 χρόνια βελτιώνει συνεχώς τους αντισεισμικούς κανονισμούς και τις κανονιστικές διατάξεις. Έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο που έχουμε πολύ ανθεκτικό ιστό. Και αυτό ακριβώς, μας κάνει πιο ήσυχους για την αντισεισμική δραστηριότητα. Αντίθετα, όμως, δεν έχουμε αντίστοιχου επιπέδου πληροφόρηση για τις πλημμύρες, για τις δασικές πυρκαγιές και τα υδρομετεωρολογικά φαινόμενα. Γι’ αυτό έχουμε και πιο πολλά θύματα».
-Πώς καθορίζει η κλιματική κρίση το αύριο της ζωής μας; «Όσο περνάει ο καιρός, τόσο πιο πολλά φαινόμενα θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε. Αυτή θα είναι η ζωή μας αποδώ και πέρα. Το 2015, για παράδειγμα, όταν αρχίσαμε το Μεταπτυχιακό Στρατηγικής Διαχείρισης Καταστροφών και Κρίσεων στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, είχαμε ένα με δύο γεγονότα να μελετήσουμε κάθε χρονιά. Τώρα έχουμε τουλάχιστον πέντε φαινόμενα. Δεν είναι, όμως, μόνο ο ρυθμός των φαινομένων. Είναι πως αυτά τα φαινόμενα είναι πιο πολύπλοκα. Αποδώ και πέρα θα πρέπει να διαθέτουμε πάρα πολλούς οικονομικούς πόρους, για να κάνομε πιο ανθεκτική την κοινωνία και την πρόληψη καλύτερη. Είναι μια δύσκολη εξίσωση».
-Ο ρόλος και η χρησιμότητα του μηνύματος 112; «Είναι πάρα πολύ χρήσιμο και βελτιώνεται συνεχώς. Όταν βλέπουμε κάποιον κίνδυνο, όταν γίνεται μια πρόγνωση ενός έντονου καιρικού φαινομένου, αυτή πάει κατευθείαν και μεταβιβάζεται στο 112 και το 112 ειδοποιεί. Δεν υπάρχει κάποια σκοπιμότητα. Είναι το αποτέλεσμα της συνεδρίασης πέντε επιστημών. Το λάθος είναι στον καθένα από εμάς, στον κάθε πολίτη που “απαιτεί” να γίνει πρόγνωση αν θα βρέξει στο σπίτι του ή όχι. Όταν λέμε ότι έρχεται μια πυρκαγιά και πρέπει να φύγετε, δεν ξέρουμε εμείς προς τα πού θα κατευθυνθεί η πυρκαγιά. Αν αλλάξει ο άνεμος, μπορεί ν’ αλλάξει διεύθυνση. Η σημασία του 112 είναι πως δίνει γενικές οδηγίες στους πολίτες μιας περιοχής. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Είναι μια σημαντική κατάκτηση».
