Τη σημασία της σύγκλισης εισοδημάτων αλλά και όρων καθημερινής ζωής και οικονομικού “γίγνεσθαι” επισημαίνει ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Ελλάδος, με αφορμή την παρουσία της πολιτικής ηγεσίας της χώρας στη Θεσσαλονίκη.
Ήδη δε, η πρόεδρός του Λουκία Σαράντη επισήμανε, πριν λίγες μέρες, με έμφαση στο πλαίσιο της συνάντησης που είχε με τον Πρωθυπουργό κ. Κυριάκο Μητσοτάκη μαζί με τους παραγωγικούς φορείς στη Θεσσαλονίκη το πόσο διευρυμένες είναι οι περιφερειακές ανισότητες στην Ελλάδα.
Όπως μάλιστα τονίζει σε σχετικό υπόμνημα που παρέδωσε στον Πρωθυπουργό η Πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος θα πρέπει να γίνουν ουσιαστικά βήματα για την μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων, ένα χρονίζον ζήτημα που αποτελεί τροχοπέδη για την οικονομική ανάπτυξη και την κοινωνική συνοχή του τόπου.
Συγκεκριμένα, με βάση τον ΣΒΕ:
1. Το κατά κεφαλήν εισόδημα στη χώρα βρίσκεται στο 67% του Ευρωπαϊκού μέσου όρου, με δέκα περιφέρειες να είναι κάτω από το 67%, τέσσερις να σημειώνουν ποσοστό μικρότερο του 50%, ενώ η Αττική βρίσκεται στο 90% και η Κεντρική Μακεδονία στο 53% (στοιχεία έτους 2022).
2. Η μακροχρόνια ανεργία στη χώρα εξακολουθεί να σημειώνει υψηλό ποσοστό (6,2%), καταγράφοντας σχεδόν τριπλάσιο ποσοστό από τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) που είναι στο 2,1%. (στοιχεία 2023). Αρνητική «πρωταθλήτρια» για τη χώρα μας είναι η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας με 11%, με δεύτερη την Ήπειρο (8,9%) και τρίτη την Κεντρική Μακεδονία με 8,8%, όταν η Αττική βρίσκεται στο 5,3%.
3. Η διαχρονική μείωση του πληθυσμού της χώρας, την ίδια στιγμή που ο πληθυσμός στην Ε.Ε. αυξάνεται. Τη χρονική περίοδο 2013-2023 ο πληθυσμός στην ΕΕ αυξήθηκε κατά 1,7% και στην Ελλάδα μειώθηκε κατά -5,4%. Την ίδια χρονική περίοδο ο πληθυσμός της Δυτικής Μακεδονίας μειώθηκε κατά -11%, της Στερεάς Ελλάδας κατά -10% και της Πελοποννήσου κατά -8,9% (Αττική: -3,1%).
4. Ο δείκτης «περιφερειακής καινοτομίας» δείχνει ότι η Αττική είναι η πιο ανταγωνιστική περιφέρεια της χώρας με βαθμολογία 92,3/100, όπου 100 είναι ο μέσος όρος της Ε.Ε. Ακολουθεί η Κεντρική Μακεδονία με 69,8/100 σταθερά δεύτερη αλλά σε μεγάλη απόσταση από την Αττική και χαμηλότερα και από τον μέσο όρο της Ελλάδας που είναι 73,1/100 (στοιχεία 2022).
Οι προτάσεις του ΣΒΕ
Κατά τον ΣΒΕ, η περιφερειακή ανάπτυξη και η περιφερειακή σύγκλιση αποτελούν ένα διαχρονικό πρόβλημα για την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της χώρας. Έτσι αναφέρει ότι:
1. Ο στόχος της «περιφερειακής ανάπτυξης» και της «περιφερειακής σύγκλισης» αποτελεί μονόδρομο για την ανάπτυξη της χώρας συνολικά
2. Ο περιφερειακός αναπτυξιακός σχεδιασμός δεν μπορεί να γίνεται κεντρικά, αλλά επιβάλλεται να συμβαίνει αποκεντρωμένα, με τη συμμετοχή όλων των ενδιαφερομένων μερών, χωρίς αποκλεισμούς
3. Τα μέτρα ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας καθεμιάς από τις περιφέρειες είναι ανάγκη να σχεδιασθούν και να εφαρμοσθούν άμεσα, με μακροπρόθεσμο όμως αναπτυξιακό σχεδιασμό και μετρήσιμα αποτελέσματα4. Η πραγματική διάσταση των περιφερειακών ανισοτήτων είναι περισσότερο δυσμενής από αυτή που αποτυπώνεται από τα επίσημα στοιχεία, κυρίως στο κοινωνικό πεδίο, και με κριτήρια αναπτυξιακής προοπτικής.
Ως εκ των παραπάνω, για την άμβλυνση των περιφερειακών ανισοτήτων και την περιφερειακή σύγκλιση, ο ΣΒΕ προτείνει να ισχύσουν οι ακόλουθες κατευθύνσεις – προτεραιότητες:
1. Η θεσμοθέτηση ειδικών κινήτρων προσέλκυσης και υλοποίησης επενδύσεων στις Περιφέρειες, και ειδικά παραγωγικών επενδύσεων, για τη μείωση της αστυφιλίας, και την αποκέντρωση του πληθυσμού και τη μεταφορά παραγωγικών δραστηριοτήτων από την Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της στην περιφέρεια.
2. Η ανασυγκρότηση Βιομηχανικών Κλάδων και Περιοχών.
3. Η ανάπτυξη διασυνδέσεων του πρωτογενούς με τον δευτερογενή τομέα σε κάθε Περιφέρεια, για την παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας.
4. Η θεσμοθέτηση στοχευμένων προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης για την ενίσχυση της απασχόλησης και την ανάπτυξη των αναγκαίων ειδικοτήτων που έχουν ανάγκη οι επιχειρήσεις, με έμφαση στη βιομηχανία (ο ΣΒΕ έχει καταθέσει ειδικές προτάσεις στο πλαίσιο της μελέτης με τίτλο: «Μελέτη για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και την ανάπτυξη των δεξιοτήτων reskilling & upskilling) του ανθρώπινου δυναμικού στην ελληνική βιομηχανία»).
5. Η ανάδειξη και ενίσχυση συγκριτικών πλεονεκτημάτων παραγωγικών τομέων και κλάδων σε καθεμία από τις 13 Περιφέρειες της χώρας.
6. Η ανάπτυξη νέας γνώσης για την παραγωγή καινοτομίας και τεχνολογίας και για τη διασύνδεσή του παραγωγικού ιστού με τοπικά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα.
7. Η θεσμοθέτηση ειδικών λειτουργικών κινήτρων για Περιφέρειες, όπως η Θράκη και η Ήπειρος, μετά από αίτημα της χώρας και έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ανταγωνισμό.
