Η «ακτινογραφία» των τεκνοθεσιών και το προφίλ των υποψηφίων θετών γονέων – Τι ισχύει στη χώρα μας
Έγγραφο το οποίο διαβιβάστηκε στη Βουλή από την υπουργό Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου αποτυπώνει αναλυτικά την «ακτινογραφία» των τεκνοθεσιών στη χώρα μας και δείχνει τα όσα ισχύουν τα τελευταία χρόνια.
Τα εν λόγω στοιχεία είχε ζητήσει ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Οικονόμου, με σχετική ερώτηση που είχε απευθύνει στην κ. Ζαχαράκη και με την οποία ζητούσε να ενημερωθεί για τον αριθμό των υιοθεσιών από κρατικά και μη κρατικά ιδρύματα, για τις υιοθεσίες από έναν γονέα, τον αριθμό ανδρών και γυναικών που αξιοποιούν τη δυνατότητα που τους δίνει ο νόμος να υιοθετήσουν μόνοι τους ένα παιδί αλλά και τα χαρακτηριστικά των θετών γονέων (έγγαμοι, σύμφωνο συμβίωσης, μόνοι, άνδρες, γυναίκες, ηλικίες, ομοφυλόφιλοι, εθνικότητα, οικονομική κατάσταση κλπ).
Από τα ιδρύματα στο σπίτι
Σε σχέση με τις υιοθεσίες από κρατικά ιδρύματα, τις υιοθεσίες από άλλα ιδρύματα από την Ελλάδα ή το εξωτερικό και τις ιδιωτικές υιοθεσίες που πραγματοποιούνται κάθε χρόνο, προκύπτει ότι:
- Το 2020 εκδόθηκαν 217 τελεσίδικες αποφάσεις τεκνοθεσίας στην χώρα. Δεν επικυρώθηκε καμία απόφαση διακρατικής τεκνοθεσίας. Σε αυτό ενδεχόμενα να συνέβαλλαν και οι συνθήκες που επικρατούσαν λόγω πανδημίας και επηρέαζαν τις μετακινήσεις.
- Το 2021 εκδόθηκαν 172 αποφάσεις τεκνοθεσιών, εκ των οποίων οι 12 αφορούσαν σε τεκνοθεσίες αδελφών, συνεπώς ο συνολικός αριθμός των τεκνοθετηθέντων ατόμων κατά το 2021 είναι 184. Από αυτά τα 184 τεκνοθετημένα άτομα, τα 83 ήταν αγόρια και τα 101 κορίτσια. Μέσω της τεκνοθεσίας αποκαταστάθηκαν συνολικά 92 παιδιά που πριν διαβιούσαν σε ιδρυματικό περιβάλλον στη χώρα (72 παιδιά διέμεναν σε δομές ΝΠΔΔ και 20 διέμεναν σε δομές ΝΠΙΔ).
- Το 2022 εκδόθηκαν 242 αποφάσεις τεκνοθεσιών, εκ των οποίων οι 25 αφορούσαν σε τεκνοθεσίες αδελφών, συνεπώς ο συνολικός αριθμός των τεκνοθετηθέντων ατόμων κατά το 2022 είναι 274. Από αυτά τα 274 τεκνοθετημένα άτομα, τα 144 ήταν αγόρια και τα 130 κορίτσια. Μέσω της τεκνοθεσίας αποκαταστάθηκαν συνολικά 111 παιδιά που πριν διαβιούσαν σε ιδρυματικό περιβάλλον στη χώρα (77 παιδιά διέμεναν σε δομές ΝΠΔΔ και 34 διέμεναν σε δομές ΝΠΙΔ).
Υιοθεσίες από έναν γονέα
Τα στοιχεία για τις υιοθεσίες από έναν γονέα που έχουν πραγματοποιηθεί την τελευταία πενταετία και τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί, δείχνουν ότι:
- Το 2018 έγιναν 109 υιοθεσίες από ένα γονέα. Από αυτές τις 109 υιοθεσίες, στις 56 περιπτώσεις υπήρχε θετός γονέας μόνο πατέρας και εξ αυτών 14 αφορούσαν σε τεκνοθεσία ενηλίκου. Στις 53 περιπτώσεις υπήρχε θετή γονέας μόνο μητέρα και εξ αυτών 30 αφορούσαν σε τεκνοθεσίες ενηλίκων.
- Το 2019 έγιναν 80 υιοθεσίες από έναν γονέα. Από αυτές τις 80 υιοθεσίες, στις 45 περιπτώσεις υπήρχε θετός γονέας μόνο πατέρας και εξ αυτών 30 αφορούσαν σε τεκνοθεσία ενηλίκου. Στις 35 περιπτώσεις υπήρχε θετή γονέας μόνο μητέρα και εξ αυτών 7 αφορούσαν σε τεκνοθεσίες ενηλίκων.
- Το 2021 έγιναν 25 υιοθεσίες από έναν γονέα. Από αυτές τις 25 υιοθεσίες, στις 6 περιπτώσεις υπήρχε θετός γονέας μόνο πατέρας και εξ αυτών 6 αφορούσαν σε τεκνοθεσία ενηλίκου. Στις 19 περιπτώσεις υπήρχε θετή γονέας μόνο μητέρα και εξ αυτών 4 αφορούσαν σε τεκνοθεσίες ενηλίκων.
- Το 2022 έγιαν 71 υιοθεσίες από έναν γονέα. Από αυτές τις 71 υιοθεσίες, στις 36 περιπτώσεις υπήρχε θετός γονέας μόνο πατέρας και εξ αυτών 36 αφορούσαν σε τεκνοθεσία ενηλίκου. Στις 35 περιπτώσεις υπήρχε θετή γονέας μόνο μητέρα και εξ αυτών 19 αφορούσαν σε τεκνοθεσίες ενηλίκων.
Οι αιτήσεις τεκνοθεσίας
Ο βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Γιάννης Οικονόμου είχε ζητήσει στοιχεία και για τις αιτήσεις τεκνοθεσίας. Στην απάντησή της, η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, εξηγεί ότι το πληροφοριακό σύστημα anynet τέθηκε σε λειτουργία τον Απρίλιο 2019. Συνεπώς, ακριβή στοιχεία για αιτήσεις που είχαν υποβληθεί εγγράφως στους φορείς τα προηγούμενα χρόνια δεν υφίστανται. Πριν την έναρξη λειτουργίας του εν λόγω πληροφοριακού συστήματος, το τότε αρμόδιο Υπουργείο Εργασίας ζήτησε από τους αρμόδιους, για την υλοποίηση αναδοχών και τεκνοθεσιών, κρατικούς φορείς να αποστείλουν σε αρχείο excel, όλα τα στοιχεία των σχετικών αιτήσεων που είχαν δεχθεί στο παρελθόν και οι οποίες βρίσκονταν σε καθεστώς αναμονής, δεν είχε δηλαδή υλοποιηθεί αναδοχή ή τεκνοθεσία.
Στόχος αυτής της συλλογής ήταν και οι παρελθούσες, εκκρεμείς αιτήσεις να μεταπέσουν στο πληροφοριακό σύστημα, (με την προϋπόθεση ότι οι αιτούντες έχουν συναινέσει στην επεξεργασία των προσωπικών τους δεδομένων), με προγενέστερο ηλεκτρονικό αριθμό πρωτοκόλλου από εκείνον που λαμβάνουν οι νέες αιτήσεις που υποβάλλονται απευθείας στο πληροφοριακό σύστημα. Όλη αυτή η προσπάθεια αποσκοπούσε στο να μπορούν, με γνώμονα την ισότιμη μεταχείριση όλων των πολιτών, να ενοποιηθούν όλες οι διαδικασίες για την υλοποίηση αναδοχών και τεκνοθεσιών στη χώρα, λαμβάνοντας ωστόσο μέριμνα και για την αναγκαιότητα χρονικής προτεραιοποίησης των προγενέστερων αιτήσεων. Με ημερομηνία άντλησης στοιχείων την 26/01/2024, καταγράφονται 1.668 αιτήσεις τεκνοθεσίας εγγεγραμμένες στο Εθνικό Μητρώο Υποψήφιων Θετών Γονέων.
Τα χαρακτηριστικά των υποψηφίων θετών γονέων
Ως προς τα χαρακτηριστικά και το προφίλ των υποψηφίων θετών γονέων, τα μόνα δεδομένα για τα οποία επί του παρόντος δύνανται να εξαχθούν αριθμητικά δεδομένα είναι το φύλο, η οικογενειακή κατάσταση και η ηλικία. Ως προς το φύλο, από τις 232 αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από μονογενείς, 16 έχουν υποβληθεί από άντρες και 216 από γυναίκες.
Ως προς την οικογενειακή κατάσταση των υποψηφίων θετών γονέων και τις ηλικίες των εν λόγω εγγεγραμμένων στο Εθνικό Μητρώο αιτήσεων, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι 1.436 βρίσκονται σε γάμο και οι 232 είναι άγαμοι ή χήροι ή διαζευγμένοι.
Από το σύνολο των 1.668 υποψηφίων θετών γονέων, οι 1.078 είναι ηλικίας 41 με 50 ετών (ποσοστό 64,6%), οι 318 είναι ηλικίας 51 με 60 ετών (ποσοστό 19,1%), οι 270 υποψήφιοι θετοί γονείς είναι ηλικίας 31 με 40 ετών (ποσοστό 16,2%) και 2 υποψήφιοι θετοί γονείς είναι ηλικίας μεταξύ 21 και 30 ετών (ποσοστό 0,1%).
«Δεδομένα όπως πχ ο σεξουαλικός προσανατολισμός δεν καταχωρούνται σε παραμετροποιημένα πεδία, αλλά στην έκθεση αξιολόγησης καταλληλότητας, συνεπώς δεν μπορούν να εξαχθούν στοιχεία. Επιπλέον, στοιχεία όπως η οικονομική κατάσταση δεν καταχωρούνται σε παραμετροποιημένα πεδία, αλλά προκύπτουν από τα εκκαθαριστικά που αναρτούν οι πολίτες κατά την υποβολή της αίτησης. Τέλος, αναφέρεται ότι δεν υφίστανται αιτήσεις τεκνοθεσίας που να έχουν κατατεθεί από πολίτες σε σύμφωνο συμβίωσης, καθώς βάση της ισχύουσας νομοθεσίας επιτρέπεται η υποβολή αίτησης μόνο από μονογονείς ή άτομα σε γάμο (όχι άτομα σε σύμφωνο συμβίωσης)» αναφέρει επίσης η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας.
