Στις 13 Φεβρουαρίου 1917, η Μαργκαρέτα Ζέλε, γνωστή ως Μάτα Χάρι, συνελήφθη στο Παρίσι με την κατηγορία της κατασκοπείας. Η σύλληψή της αποτέλεσε ένα από τα πιο διαβόητα επεισόδια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, συνδυάζοντας μυστήριο, προδοσία και την πτώση μιας γυναίκας που κάποτε μαγνήτιζε τα πλήθη με τους εξωτικούς χορούς της.
Γεννημένη στις 7 Αυγούστου 1876 στην Ολλανδία, η Μαργκαρέτα Ζέλε παντρεύτηκε σε νεαρή ηλικία τον Ρούντολφ ΜακΛέοντ, έναν αξιωματικό του ολλανδικού στρατού, και τον ακολούθησε στις Ολλανδικές Ανατολικές Ινδίες (σημερινή Ινδονησία). Εκεί, γοητεύτηκε από τον τοπικό πολιτισμό και τους παραδοσιακούς χορούς, εμπειρίες που θα διαμόρφωναν την καλλιτεχνική της ταυτότητα. Μετά την κατάρρευση του γάμου της, επέστρεψε στην Ευρώπη και εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου υιοθέτησε το καλλιτεχνικό όνομα «Μάτα Χάρι», που στη μαλαϊκή γλώσσα σημαίνει «μάτι της ημέρας» ή «ήλιος».
Οι παραστάσεις της, που συνδύαζαν αισθησιασμό και εξωτισμό, την ανέδειξαν σε σύμβολο της παριζιάνικης σκηνής. Ωστόσο, με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι συχνές μετακινήσεις της και οι σχέσεις της με υψηλόβαθμους αξιωματούχους προκάλεσαν υποψίες. Οι γαλλικές αρχές την κατηγόρησαν ότι ενεργούσε ως διπλή πράκτορας, συλλέγοντας πληροφορίες για λογαριασμό της Γερμανίας. Σύμφωνα με ορισμένες πηγές, η Μάτα Χάρι είχε στρατολογηθεί από τον Γερμανό πρόξενο Κράμερ, ο οποίος της προσέφερε χρήματα για πληροφορίες σχετικά με τη Γαλλία. Παράλληλα, φέρεται να είχε επαφές με τις γαλλικές μυστικές υπηρεσίες, οι οποίες την ενθάρρυναν να κατασκοπεύσει τον γερμανικό στρατό.
Η σύλληψή της πραγματοποιήθηκε στη Σουίτα 113 του ξενοδοχείου Elysées-Palace στο Παρίσι. Κατά τη διάρκεια της δίκης της, η οποία ξεκίνησε στις 24 Ιουλίου 1917, η Μάτα Χάρι κατηγορήθηκε ότι με τις ενέργειές της προκάλεσε τον θάνατο χιλιάδων Γάλλων στρατιωτών. Παρά την έλλειψη απτών αποδείξεων, καταδικάστηκε σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 15 Οκτωβρίου 1917. Λέγεται ότι αρνήθηκε να της δέσουν τα μάτια και έστειλε ένα φιλί στο εκτελεστικό απόσπασμα πριν την εκτέλεσή της.
Η ιστορία της Μάτα Χάρι παραμένει ένα αμφιλεγόμενο κεφάλαιο στην ιστορία της κατασκοπείας. Ενώ παρουσιάστηκε ως επικίνδυνη διπλή πράκτορας, πολλοί ιστορικοί πιστεύουν ότι υπήρξε περισσότερο θύμα των περιστάσεων και των δικών της φιλοδοξιών παρά μια ικανή κατάσκοπος. Η ζωή και ο θάνατός της συνεχίζουν να εμπνέουν συζητήσεις και αναλύσεις, καθιστώντας την μια από τις πιο μυστηριώδεις και γοητευτικές μορφές του 20ού αιώνα.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1867: Το εμβληματικό βαλς του Γιόχαν Στράους, «Ο Γαλάζιος Δούναβης», κάνει πρεμιέρα στη Βιέννη.
1894: Οι Γάλλοι αδελφοί Λιμιέρ κατοχυρώνουν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας τον «κινηματογράφο», μια συσκευή που λειτουργεί ταυτόχρονα ως μηχανή λήψης και προβολής εικόνων.
1914: Οι Μεγάλες Δυνάμεις αποφασίζουν ότι τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου θα κατακυρωθούν στην Ελλάδα, εάν αυτή αποχωρήσει από τη Βόρειο Ήπειρο. Οι αντιδράσεις που ξεσπούν στην Ήπειρο προκαλούν την παρέμβαση του πρωθυπουργού, Ελευθέριου Βενιζέλου, που δηλώνει ότι κάθε αντίσταση εκ μέρους του ελληνικού ή ηπειρωτικού λαού θα έχει κακές συνέπειες για τη χώρα και την περιοχή.
1917: Η Μάτα Χάρι συλλαμβάνεται για κατασκοπεία.
1945: Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου οι συμμαχικές δυνάμεις εξαπολύουν μαζική επίθεση από αέρος κατά των γερμανικών δυνάμεων στη Δρέσδη, πρωτεύουσα της Σαξονίας στη Γερμανία. Από τους βομβαρδισμούς καταστρέφεται ολοσχερώς το 80% της πόλης, ενώ οι νεκροί υπολογίζονται μεταξύ 25.000-35.000.
1957: Στις 12 το μεσημέρι τα πάντα νεκρώνουν στην Ελλάδα. Με αυτόν τον τρόπο, ο ελληνικός λαός αποφασίζει να διαμαρτυρηθεί για τη στάση της Βρετανίας, αλλά και άλλων χωρών, στο Κυπριακό Ζήτημα. Το σύνθημα δίνουν οι καμπάνες των εκκλησιών και οι σειρήνες συναγερμού.
1991: Κατά τη διάρκεια του Πολέμου στον Κόλπο, οι Αμερικανοί χτυπούν υπόγειο καταφύγιο της Βαγδάτης με δύο κατευθυνόμενες με λέιζερ «έξυπνες βόμβες». Εκατοντάδες άμαχοι Ιρακινοί, μεταξύ αυτών και πολλά παιδιά, πεθαίνουν με φρικτό τρόπο. Οι ΗΠΑ ισχυρίζονται ότι σύμφωνα με τις πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών τους επρόκειτο για στρατιωτική εγκατάσταση.
Γεννήσεις
1766 – Τόμας Μάλθους, άγγλος οικονομολόγος και ιερωμένος, «πατέρας» της δημογραφίας, γνωστός για τη θεωρία του περί πληθυσμιακής αύξησης, σύμφωνα με την οποία ο πληθυσμός αυξάνεται ταχύτερα από τους διαθέσιμους πόρους (Θαν. 23/12/1834)
1888 – Γεώργιος Παπανδρέου, ο επονομαζόμενος «Γέρος της Δημοκρατίας», έλληνας πολιτικός και πρωθυπουργός, με σημαντικό ρόλο στην πολιτική ιστορία της χώρας (Θαν. 1/11/1968)
1924 – Γιώργος Φούντας, έλληνας ηθοποιός, εμβληματική μορφή του ελληνικού κινηματογράφου, γνωστός για τις ερμηνείες του σε ταινίες όπως «Στέλλα» και «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» (Θαν. 28/11/2010)
1950 – Πίτερ Γκάμπριελ, άγγλος ρόκερ, ιδρυτικό μέλος των Genesis, με σόλο καριέρα που τον καθιέρωσε ως έναν από τους πιο καινοτόμους καλλιτέχνες της ροκ και ηλεκτρονικής μουσικής
Θάνατοι
1332 – Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος, αυτοκράτορας του Βυζαντίου, που κυβέρνησε σε μια περίοδο παρακμής της αυτοκρατορίας και ενεπλάκη σε εμφύλιους πολέμους (Γεν. 25/3/1259)
1883 – Ρίχαρντ Βάγκνερ, γερμανός συνθέτης, κορυφαία μορφή του ρομαντικού κινήματος, δημιουργός εμβληματικών έργων όπως «Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν» και «Τριστάνος και Ιζόλδη» (Γεν. 22/5/1813)
1899 – Ανδρέας Συγγρός, έλληνας επιχειρηματίας, πολιτικός και εθνικός ευεργέτης, με σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας και τη δημιουργία κοινωφελών έργων (Γεν. 12/10/1830)
Γιορτάζουν
Ακύλας, Πρίσκιλλα
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Διεθνής Ημέρα Προφυλακτικού
Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου
