Οι Έλληνες ανησυχούν για την κλιματική κρίση, αλλά δεν νιώθουν σίγουροι ότι μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία της Focus Bari, η οποία εκπροσωπεί στην Ελλάδα το διεθνές δίκτυο IRIS (International Research Institutes) και συμμετείχε στην έρευνα με θέμα «Παγκόσμια Δημόσια Εμπιστοσύνη», που υλοποιήθηκε το 2024 σε 21 χώρες, με στόχο την καταγραφή των απόψεων του κοινού για κρίσιμα ζητήματα της εποχής.
Παγκόσμια ανησυχία, τοπική αδιαφορία – Μεγάλη εξαίρεση η Τουρκία
Το βασικό συμπέρασμα είναι πως, ενώ υπάρχει έντονη παγκόσμια ανησυχία για την κλιματική αλλαγή (75% δηλώνει ότι ανησυχεί πολύ ή αρκετά στην Ελλάδα και 80% παγκοσμίως), η αίσθηση κινδύνου αποδυναμώνεται όσο πλησιάζει το εθνικό και το τοπικό επίπεδο. Μόνο 44% των πολιτών ανησυχεί σοβαρά για τη χώρα και μόλις 29% για την περιοχή όπου ζει.
Εξαίρεση αποτελεί η Τουρκία, που καταγράφει σταθερά υψηλά ποσοστά ανησυχίας σε όλα τα επίπεδα.
Οι Έλληνες ανήσυχοι αλλά απαισιόδοξοι
Τρεις στους πέντε Έλληνες ανησυχούν έντονα για την κλιματική αλλαγή, με τις γυναίκες (70%) να εκφράζουν υψηλότερα ποσοστά ανησυχίας. Το 62% θεωρεί την κλιματική κρίση τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τις επόμενες γενιές, ενώ το 58% πιστεύει ότι η ανθρώπινη παρέμβαση έχει ξεπεράσει το σημείο επιστροφής.
Ωστόσο, οι Έλληνες εμφανίζονται πιο απαισιόδοξοι από άλλους λαούς: το 32% πιστεύει ότι είναι ήδη πολύ αργά για να αποτρέψουμε τις μεγάλες αρνητικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, έναντι 23% παγκοσμίως.
Ανανεώσιμες πηγές
Η έρευνα αποκαλύπτει ότι οι ΑΠΕ αντιμετωπίζονται θετικά, αλλά δεν θεωρούνται κορυφαία προτεραιότητα σε αρκετές χώρες – ειδικά στην Ελλάδα, την Ιαπωνία και την Ελβετία. Μόλις ένας στους τρεις Έλληνες (36%) θεωρεί την καθαρή ενέργεια πρώτη εθνική προτεραιότητα, όταν σε χώρες όπως το Μεξικό και η Κένυα τα ποσοστά ξεπερνούν το 80%.
Το 51% συμφωνεί με την άποψη ότι «Οι οργανισμοί που επενδύουν σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας δίνουν ελπίδα για ένα βιώσιμο μέλλον» και ένα ποσοστό 53% συμφωνεί ότι «Η δράση των βιομηχανιών μπορεί να αποτρέψει την κλιματική αλλαγή και να νιώσει ο κόσμος πιο αισιόδοξος».
Καταναλωτές
Η έρευνα δείχνει ξεκάθαρα ότι οι καταναλωτές παγκοσμίως επιλέγουν προϊόντα και υπηρεσίες με βασικό κριτήριο την ασφάλεια και καθαρότητά τους, και όχι πρωτίστως τη βιωσιμότητα. Προηγούνται:
- προϊόντα ασφαλή/υγιεινά
- χωρίς τοξικά
- με φυσικά συστατικά
Παράγοντες όπως η ανακύκλωση, η χρήση βιοδιασπώμενων υλικών ή η μείωση εκπομπών έρχονται σε δεύτερη μοίρα.
Οι προσδοκίες από το κράτος και τις επιχειρήσεις
Η ελληνική κοινωνία δεν περιμένει τη λύση από τον πολίτη. Το 85% θεωρεί ότι οι ρυπογόνες βιομηχανίες πρέπει να λογοδοτούν, ενώ το 70% δηλώνει πως το κράτος μπορεί να ενισχύσει τη συνείδηση των πολιτών αν προσφέρει εκπαίδευση και κίνητρα. Ταυτόχρονα, οργανισμοί που επενδύουν σε ΑΠΕ και πράσινη τεχνολογία εμπνέουν ελπίδα για ένα βιώσιμο μέλλον.
Συμπερασματικά, οι Έλληνες βλέπουν την κλιματική κρίση ως πραγματική και σοβαρή, αλλά δεν πιστεύουν ότι υπάρχει χρόνος ή επαρκής πολιτική βούληση για να την αποτρέψουν. Οι λύσεις παραμένουν συλλογικές και θεσμικές, με προσδοκίες στραμμένες στο κράτος και τις επιχειρήσεις, και όχι στον ίδιο τον πολίτη.
