Σοκ και δυσπιστία ήταν τα κυρίαρχα συναισθήματα που εξέφρασαν οι περισσότεροι Ιρανοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά την είδηση ότι το ελικόπτερο του προέδρου, Εμπραχίμ Ραϊσί, συνετρίβη στο βορειοδυτικό Ιράν το απόγευμα της Κυριακής. Οι εικασίες άρχισαν αμέσως να εξαπλώνονται στο διαδίκτυο, καθώς τα ιρανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης άρχισαν να μεταδίδουν περιορισμένες και ενίοτε αντιφατικές πληροφορίες για το περιστατικό, σύμφωνα με το BBC.
Ορισμένοι αναρωτήθηκαν αν ο Ραϊσί και τα άλλα επτά άτομα που επέβαιναν στο ελικόπτερο, μεταξύ των οποίων και ο υπουργός Εξωτερικών, Χοσεΐν Αμίρ-Αμπντολαχιάν, και αρκετοί άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι, είχαν πεθάνει.
«Καθυστερούσαν οι κυβερνητικοί αξιωματούχοι για να προετοιμάσουν μια ανακοίνωση ή βρίσκονταν στο σκοτάδι για την τύχη τους, όπως και το ευρύ κοινό;», αναρωτήθηκαν. «Είναι σίγουρα νεκρός», έγραψε ένα άτομο στο X. «Απλώς κερδίζουν χρόνο για να μπορέσουν να διαχειριστούν την κρίση».
Υπήρχαν, επίσης, εικασίες σχετικά με τα αίτια της συντριβής, η οποία συνέβη σε μια απομακρυσμένη, ορεινή περιοχή την ώρα που είχε πυκνή ομίχλη και βροχή.
Ορισμένοι αναρωτήθηκαν αν επρόκειτο απλώς για ατύχημα -το τελευταίο περιστατικό στη μακρά ιστορία των συντριβών του Ιράν- ή αν ήταν αποτέλεσμα επίθεσης ή σαμποτάζ. «Μπορείτε να βρείτε μόνο μια χούφτα αεροσκάφη που λειτουργούν σε ολόκληρη τη χώρα», έγραψε ένας άλλος χρήστης του X. «Θυμάστε που οι σκληροπυρηνικοί έλεγαν ότι η αγορά νέων αεροπλάνων και ελικοπτέρων ήταν πολυτέλεια και σπατάλη;»
Αλλά μέχρι το βράδυ της Κυριακής, υπήρξε μια αλλαγή στη διάθεση της κοινής γνώμης. Καθώς έπεφτε η νύχτα και οι ομάδες έρευνας και διάσωσης δεν μπορούσαν να βρουν το σημείο της συντριβής, η κρατική τηλεόραση μετέδωσε πλάνα από προσευχές που γίνονταν για τον Ραϊσί σε όλη τη χώρα.
Ο ανώτατος ηγέτης, Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, δήλωσε εντωμεταξύ στους Ιρανούς ότι «δεν πρέπει να ανησυχούν και ότι δεν θα προκληθεί καμία διαταραχή στις λειτουργίες της χώρας».
Τα σχόλια αυτά ερμηνεύτηκαν από πολλούς Ιρανούς ως ένδειξη ότι η κυβέρνηση γνώριζε ήδη τι είχε συμβεί σε όσους επέβαιναν στο ελικόπτερο και ότι μια ανακοίνωση θα ερχόταν το πρωί.
Οι αντιδράσεις
Καθώς οι αμφιβολίες για την τύχη τους έδιναν τη θέση τους στη βεβαιότητα, υπήρξε έντονη αντίθεση στις αντιδράσεις αντιπάλων και υποστηρικτών της Ισλαμικής Δημοκρατίας.
Οι αντίπαλοι πανηγύρισαν τον θάνατο του Ραϊσί ως «καλή είδηση». Πολλοί τον έβριζαν για τον ρόλο του στη βίαιη καταστολή από το κράτος του κινήματος διαμαρτυρίας «Γυναίκα, ζωή, ελευθερία» του 2022 και για τη συμμετοχή του στις μαζικές εκτελέσεις πολιτικών κρατουμένων στα τέλη της δεκαετίας του 1980.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης υπήρξαν πολλά αστεία και σαρκαστικά σχόλια, καθώς και φωτογραφίες διαδηλωτών που σκοτώθηκαν ή ακρωτηριάστηκαν πριν από δύο χρόνια.
Υπήρχαν επίσης βίντεο που έδειχναν πυροτεχνήματα σε διάφορα σημεία στην πρωτεύουσα του Ιράν, την Τεχεράνη.
Μια ανάρτηση στο Χ ανέφερε: «Το κλίμα είναι τόσο χαρούμενο εδώ, που το καθεστώς ίσως θα ήθελε να εξετάσει το ενδεχόμενο να ανακοινώσει τρεις ημέρες απαγόρευσης κυκλοφορίας αντί για τρεις ημέρες πένθους».
Οι πιστοί του καθεστώτος ανταποκρίθηκαν, εντωμεταξύ, στο κάλεσμα του Αγιατολάχ Χαμενεΐ να προσευχηθούν για τον Ραϊσί και τους άλλους που επέβαιναν στο ελικόπτερο και συγκεντρώθηκαν σε μια πλατεία της Τεχεράνης.
Καθώς η είδηση του θανάτου του προέδρου επιβεβαιώθηκε από τα κρατικά μέσα ενημέρωσης το πρωί της Δευτέρας, υπήρξαν συγκεντρώσεις από τους υποστηρικτές του προέδρου σε πολλές ακόμη πόλεις.
Κάποιοι καταδίκασαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ενώ υπήρχαν και απειλές προς όσους πανηγύριζαν δημόσια την είδηση. Μοχαμάντ Μοχαμαντί Ταμπάρ, ένας κληρικός, έγραψε στο Χ ότι οι Ιρανοί θα πρέπει «να δώσουν ένα ισχυρό χτύπημα σε όσους είναι χαζοχαρούμενοι».
Οι απειλές δεν περιορίστηκαν μόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Αξιωματούχοι του δικαστικού σώματος προειδοποίησαν επίσης ότι όποιος βρεθεί να πανηγυρίζει τον θάνατο του προέδρου θα διωχθεί ποινικά.
Υπάρχει επίσης μια μεγάλη ‘γκρίζα ζώνη» Ιρανών που αδιαφορούν σε μεγάλο βαθμό για την είδηση, σημειώνει το BBC. Πολλοί Ιρανοί δεν πιστεύουν ότι θα αλλάξουν πολλά με τον θάνατο του προέδρου, καθώς ο ανώτατος ηγέτης κατέχει την απόλυτη εξουσία και ελέγχει τις δυνάμεις ασφαλείας που αντιμετωπίζουν κάθε διαφωνία.
Η Ισλαμική Δημοκρατία αναμένεται επίσης να κινητοποιήσει τους υποστηρικτές της για να εξασφαλίσει ισχυρή προσέλευση στις κηδείες που θα γίνουν σήμερα, Τρίτη.
