Τίτλους τέλους σε μια εκκρεμότητα πολλών ετών, που θα καταστήσει πιο βιώσιμες τις δημοτικές επιχειρήσεις της χώρας, αλλά και θα καθαρίσει σε σημαντικό βαθμό το βουνό των ανείσπρακτων οφειλών των ΟΤΑ προς τη ΔΕΗ και τους άλλους παρόχους, επιχειρεί να βάλει η τροπολογία του ΥΠΕΝ που κατατέθηκε στη Βουλή.
Τακτοποιώντας ένα μεγάλο κομμάτι των συνολικών χρεών των ΔΕΥΑ της χώρας που ξεπερνούν τα 440 εκατ ευρώ, η ρύθμιση προβλέπει ότι επιδοτείται το 70% των οφειλών τους εφόσον δεχτούν να συγχωνευτούν ώστε να καταστούν λειτουργικά ικανότερες και οικονομικά πιο βιώσιμες.
Σύμφωνα με το κείμενο της τροπολογίας, το ποσό της επιδότησης ανέρχεται σε 200 εκατ ευρώ. Καλύπτει δηλαδή σχεδόν το 50% των συνολικών οφειλών των ΔΕΥΑ για ρεύμα, και θα καταβληθεί εξ ολοκλήρου από τον «κουμπαρά» του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης.
Είναι ποσά που προήλθαν από τη φορολόγηση των υπερεσόδων των προμηθευτών, για τη περίοδο από τον Αύγουστο του 2022 μέχρι και τα τέλη του 2023, που εισπράχθηκαν στις αρχές του 2024 και έκτοτε παραμένουν «παρκαρισμένα» στο Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης, ακριβώς για να επιδοτήσουν ένα μεγάλο μέρος από τις οφειλές των ΔΕΥΑ.
Είναι προφανώς μια εντελώς προνομιακή ρύθμιση για τους ΟΤΑ και μια μοναδική ευκαιρία να βάλουν σε τάξη τα ανοίγματα των δημοτικών τους επιχειρήσεων που ολοένα «φουσκώνουν» χάρη σε ένα διαχρονικό φαύλο κύκλο πολιτικών εξυπηρετήσεων με αποτέλεσμα κάποιοι μεγάλοι Δήμοι της χώρας να έχουν φτάσει να χρωστούν για ρεύμα ακόμη και πάνω από 10 εκατ ευρώ.
Έπεται σύντομα ο βασικός κορμός του νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ για τις συγχωνεύσεις των ΔΕΥΑ που θα προβλέπει ότι στο έξης δεν θα μπορεί να υπάρχει παρά μία μόνο επιχείρηση ανά περιφερειακή ενότητα, οικονομικά και λειτουργικά επαρκής για να φέρει σε πέρας τις υπηρεσίες που υποστηρίζει ότι παρέχει, μειώνοντας δραστικά το νούμερο των σημερινών 126.
Στην προοπτική αυτή αντιτίθεται η Ένωση των ΔΕΥΑ και δηλώνει ότι, αν η τροπολογία προωθηθεί ως έχει, θα καταγραφεί ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος παίρνει πρωτοβουλίες που δεν μπορούν να εφαρμοσθούν, αναλαμβάνοντας την ευθύνη για μια μη νόμιμη και μη λειτουργική μεταρρύθμιση και μη λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις που η ΚΕΔΕ και η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. έχουν καταθέσει στα συναρμόδια Υπουργεία για την μεταρρύθμιση των Δ.Ε.Υ.Α.
Καιρό τώρα η ΚΕΔΕ και αρκετοί ΟΤΑ ζητούν οι συνενώσεις να είναι εθελοντικές και όχι υποχρεωτικές και γενικώς εναντιώνονται στο μέτρο ελέγχου τιμολόγησης του νερού από τη ΡΑΑΕΥ και των συγχωνεύσεων των ΔΕΥΑ.
Πάντως, αν οι δήμαρχοι δεν δεχθούν τις συγχωνεύσεις και άρα αρνηθούν το γενναιόδωρο «μπόνους» ρύθμισης των χρεών τους, τότε το ΥΠΕΝ τους παρέχει μια δεύτερη ευκαιρία, προφανώς με μικρότερο κίνητρο: Αν οι επιχειρήσεις καταφέρουν μέχρι τη 15η Ιανουαρίου 2026 να έχουν αποκτήσει διαχειριστική επάρκεια, (προσωπικό, τεχνικό εξοπλισμό, κ.ό.κ.), δηλαδή τις προϋποθέσεις για να συνεχίσουν να παρέχουν υπηρεσίες ύδρευσης και αποχέτευσης, τότε η πολιτεία θα τους επιδοτήσει τα χρέη τους για ρεύμα σε ποσοστό έως 30%.
Παραμένει επομένως το ερώτημα, σε τι ποσοστό θα ανταποκριθούν οι δήμαρχοι στη ρύθμιση. Σύμφωνα πάντως με εκτιμήσεις ανθρώπων που έχουν εικόνα των συζητήσεων και ζυμώσεων στο πανελλαδικό χάρτη των ΟΤΑ, ακόμη και στο σενάριο που δεν αξιοποιηθεί ολόκληρο το ποσό, η ανταπόκριση εκτιμάται ότι θα καλύψει χρέη της τάξης των 140-150 εκατ ευρώ.
