Η 25η Δεκεμβρίου, ημέρα που οι Χριστιανοί γιορτάζουν τη γέννηση του Ιησού Χριστού, είναι μια από τις σημαντικότερες ημερομηνίες της χριστιανικής πίστης. Ωστόσο, η επιλογή της συγκεκριμένης ημέρας δεν στηρίζεται σε ιστορική βεβαιότητα, καθώς ούτε οι πρώτοι Χριστιανοί διέθεταν σαφή γνώση για την ακριβή ημερομηνία ή το έτος γέννησής του.
Πώς καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου
Η παλαιότερη καταγραφή του εορτασμού των Χριστουγέννων χρονολογείται στο 336 μ.Χ., σύμφωνα με ρωμαϊκό αλμανάκιο. Εκείνη την εποχή, η Εκκλησία της Ρώμης επέλεξε να συνδέσει τη γιορτή της Γέννησης του Χριστού με την 25η Δεκεμβρίου, πιθανότατα ως απάντηση στις παγανιστικές εορτές του χειμερινού ηλιοστασίου, αφού τότε οι Ρωμαίοι τιμούσαν τη γέννηση του «αήττητου ήλιου» (natalis solis invicti), ενώ παράλληλα γιόρταζαν τα Σατουρνάλια, μια γιορτή αφιερωμένη στον θεό της γεωργίας, Σατούρνο. Τα Σατουρνάλια ήταν περίοδος γιορτής, με ανταλλαγή δώρων και χαρές, και η Εκκλησία επιδίωξε να μετασχηματίσει τις λατρείες αυτές σε χριστιανική γιορτή, διευκολύνοντας την αποδοχή του Χριστιανισμού, ιδίως μετά τη μεταστροφή του αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α’ το 312 μ.Χ.
Σύμφωνα με μια θεολογική λογική, ο κόσμος δημιουργήθηκε την εαρινή ισημερία (Μάρτιος). Αν, λοιπόν, ο Ιησούς συνελήφθη κατά την εαρινή ισημερία, τότε η γέννησή του εννέα μήνες αργότερα συμπίπτει με την 25η Δεκεμβρίου.
Η διάδοση της γιορτής
Από τη Ρώμη, ο εορτασμός των Χριστουγέννων διαδόθηκε σε ολόκληρη τη χριστιανική κοινότητα της Δύσης και της Ανατολής. Μαζί με τον εορτασμό, ενσωματώθηκαν και άλλες παραδόσεις, όπως ο στολισμός με έλατα και το άναμμα του κορμού του Γιουλ, που προέρχονταν από τις γερμανικές φυλές.
Η λέξη «Χριστούγεννα» στα Αγγλικά («Christmas») προέρχεται από τον όρο «Christes maesse», που σημαίνει «λειτουργία του Χριστού» στα παλαιά αγγλικά. Παράλληλα, ο Άγιος Νικόλαος της Μύρας, γνωστός για τη γενναιοδωρία του, συνδέθηκε με τα Χριστούγεννα ως φιλάνθρωπος άγιος, με την παράδοση να εξελίσσεται στη σύγχρονη μορφή του Άγιου Βασίλη (Santa Claus).
Τι γνωρίζουμε για τον Ιησού Χριστό
Η ιστορική ύπαρξη του Ιησού είναι αποδεκτή από τους ιστορικούς. Ο Ιησούς γεννήθηκε στη Γαλιλαία κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, πιθανότατα μεταξύ 7 και 4 π.Χ. Οι διδασκαλίες του, που περιστρέφονται γύρω από την αγάπη, τη συγχώρεση και τη Βασιλεία του Θεού, συγκίνησαν πλήθη και δημιούργησαν ένα κίνημα που μετεξελίχθηκε στον Χριστιανισμό.
Η σταύρωση του Ιησού, ένα γεγονός που επιβεβαιώνεται και από μη χριστιανικές πηγές, όπως ο Ρωμαίος ιστορικός Τάκιτος, αποτελεί κεντρικό στοιχείο της ζωής του.
Για εκατομμύρια πιστούς, τα Χριστούγεννα είναι κάτι περισσότερο από μια γιορτή. Είναι μια υπενθύμιση της ταπεινότητας, της ελπίδας και της αγάπης που δίδαξε ο Ιησούς Χριστός. Η γέννησή του, όπως γιορτάζεται κάθε χρόνο, συνεχίζει να εμπνέει ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
274: Ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Αυρηλιανός αφιερώνει έναν ναό στον θεό Ήλιο, την ημέρα που οι Ρωμαίοι γιορτάζουν τη χειμερινή ισημερία και την αναγέννηση του ήλιου, μια παράδοση που συνδέεται αργότερα με τη χριστιανική γιορτή των Χριστουγέννων.
376: Καθιερώνεται στο ανατολικό τμήμα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας (Βυζαντινής) ο εορτασμός των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου, ως επίσημη χριστιανική γιορτή.
1223: Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης δημιουργεί την πρώτη σκηνή της Γέννησης (Φάτνη) στην Ιταλία, καθιερώνοντας μια παράδοση που θα γίνει σύμβολο του χριστιανικού εορτασμού.
1818: Το τραγούδι «Silent Night» («Άγια Νύχτα»), που συνέθεσε ο Φραντς Γιόζεφ Γκρούμπερ, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Ναό του Αγίου Νικολάου στο Όμπερνσντορφ της Αυστρίας, μαγεύοντας τους πιστούς με τη μελωδία του.
1914: Κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, οι στρατιώτες στο Δυτικό Μέτωπο πραγματοποιούν την Ανακωχή των Χριστουγέννων (The Christmas Truce). Μετά τα μεσάνυχτα της παραμονής Χριστουγέννων, οι Γερμανοί στρατιώτες σταματούν τις εχθροπραξίες και αρχίζουν να τραγουδούν χριστουγεννιάτικους ύμνους. Σε διάφορα σημεία του μετώπου, στρατιώτες από τις αντίπαλες πλευρές ανταλλάσσουν ευχές, δώρα και ακόμη και παιχνίδια ποδοσφαίρου.
1989: Ο Νικολάε Τσαουσέσκου και η σύζυγός του, Έλενα, καταδικάζονται σε θάνατο από στρατοδικείο και εκτελούνται στη Ρουμανία, κατηγορούμενοι για γενοκτονία και εγκλήματα κατά του λαού τους. Το γεγονός σηματοδοτεί το τέλος του κομμουνιστικού καθεστώτος στη χώρα.
1991: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ παραιτείται από πρόεδρος της ΕΣΣΔ, μετά την απόφαση 11 Δημοκρατιών να σχηματίσουν την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ), σηματοδοτώντας το επίσημο τέλος της Σοβιετικής Ένωσης και μιας εποχής στην παγκόσμια ιστορία.
1995: Το τουρκικό φορτηγό πλοίο «Φιγκέν Ακάτ» προσαράζει σε αβαθή ύδατα κοντά στην Ανατολική Ίμια και εκπέμπει σήμα κινδύνου. Ο πλοίαρχός του αρνείται βοήθεια από το Λιμενικό, υποστηρίζοντας ότι βρίσκεται σε τουρκική περιοχή και ότι οι μόνες αρμόδιες είναι οι Αρχές της χώρας του.
Γεννήσεις
4 π.Χ. – Ιησούς Χριστός, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές, ιδρυτής του χριστιανισμού (Το έτος 0, σύμφωνα με τον Διονύσιο τον Μικρό)
1899 – Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ, αμερικανός ηθοποιός, θρυλικός πρωταγωνιστής σε ταινίες όπως «Καζαμπλάνκα» και «Το γεράκι της Μάλτας»
1943 – Βασίλης Αλεξάκης, έλληνας συγγραφέας, πολυβραβευμένος για τα ελληνόφωνα και γαλλόφωνα έργα του
1955 – Σταμάτης Κραουνάκης, έλληνας τραγουδοποιός, συνθέτης και στιχουργός, με εμβληματική παρουσία στη σύγχρονη ελληνική μουσική
1958 – Αλάνα Μάιλς, καναδή τραγουδίστρια, γνωστή για την επιτυχία της «Black Velvet»1971 – Dido, αγγλίδα τραγουδίστρια, με επιτυχίες όπως «Thank You» και «White Flag»
1971 – Τζάστιν Τριντό, καναδός πολιτικός, πρωθυπουργός του Καναδά από το 2015
Θάνατοι
1938 – Κάρελ Τσάπεκ, τσέχος συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, πρώτος που χρησιμοποίησε τη λέξη «ρομπότ» στα έργα του, η οποία σημαίνει «εργάτης» στα τσέχικα
1977 – Τσάρλι Τσάπλιν, άγγλος ηθοποιός και δημιουργός, γνωστός παγκοσμίως ως «Σαρλό», εμβληματική μορφή του βωβού κινηματογράφου
1983 – Ζουάν Μιρό, καταλανός ζωγράφος, πρωτοπόρος της σουρεαλιστικής τέχνης
1989 – Νικολάε Τσαουσέσκου, ρουμάνος πολιτικός, ηγέτης της Ρουμανίας που εκτελέστηκε μετά την πτώση του καθεστώτος του
2016 – Τζορτζ Μάικλ (Γιώργος Παναγιώτου), κυπριακής καταγωγής βρετανός ποπ τραγουδιστής, από τους κορυφαίους καλλιτέχνες της δεκαετίας του ’80 και ’90
Γιορτάζουν
Βηθλεέμ
Γκασπάρ, Γκάσπαρος, Γάσπαρης
Εμμανουήλ, Μανώλης, Μανόλης, Μανουήλ, Μάνος, Μανούσος, Μανουσάκης, Μανουσάκι, Εμμανουέλλα, Εμμανουέλα, Έμμυλι, Μανουέλα, Μανωλία
Μελχιώρ, Μελχιόρ
Μπαλταζάρ, Μπαλτασάρ
Χρήστος, Χρίστος, Χριστίνα, Χριστιάνα, Κριστιάνα, Χρίστα, Κρίστα, Χρίστη, Κρίστη
Χρυσή, Χρύσα, Χρυσαλία, Χρυσαυγή, Χρυσούλα, Σήλια, Χρυστάλλα, Χρυσταλλία