Σίφνος, Σέριφος και Φολέγανδρος σε κίνδυνο λόγω υπερτουρισμού και άναρχης δόμησης
Στη λίστα με τα πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς βρίσκονται τρία ελληνικά νησιά, όπως ανακοινώθηκε από την Europa Nostra και το Ινστιτούτο της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ). Στη φετινή λίστα που περιλαμβάνει μεταξύ άλλων το Palais du Midi των Βρυξελλών βρίσκονται και η Σίφνος, η Σέριφος και η Φολέγανδρος, τρεις νησιωτικοί προορισμοί των Κυκλάδων που κινδυνεύουν να χάσουν τον αυθεντικό χαρακτήρα τους, καθώς η αυξανόμενη τουριστική οικοδόμηση απειλεί να επισκιάσει την εγγενή γοητεία τους.
Όπως αναφέρει η έκθεση, η επιβάρυνση των υποδομών και η κλιμακούμενη ζήτηση για στέγαση αποτελούν σημαντικές προκλήσεις. Η ζήτηση για νέες κατασκευές πέραν των ορίων των οικισμών έχει φτάσει σε πρωτοφανή επίπεδα, με τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Αρχής να αποκαλύπτουν σταθερή αύξηση των νέων οικοδομικών αδειών από 916 το 2018 σε 1.280 το 2022.
Ακόμα και η μετρίου κλίμακας ανάπτυξη δοκιμάζει τις υποδομές και το φυσικό περιβάλλον των νησιών σε τέτοιο βαθμό που και οι ίδιοι οι δήμαρχοι φοβούνται ότι μπορεί να τα ωθήσουν σε οριακό σημείο, επισημαίνεται σχετικά.
Στις άμεσες προτεραιότητες, σύμφωνα με την έκθεση, περιλαμβάνεται η θέσπιση του Ειδικού Χωροταξικού Σχεδίου για τον Τουρισμό για τη ρύθμιση και διαχείριση των δραστηριοτήτων, μαζί με τη θεσμοθέτηση ενός δεσμευτικού Περιφερειακού Χωροταξικού Σχεδίου Νοτίου Αιγαίου. Η πρόταση υπογραμμίζει επίσης την ανάγκη κατάρτισης Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων για τον καθορισμό ζωνών ανάδειξης του τοπίου, τη συνεργασία μεταξύ του Υπουργείου Τουρισμού και του Υπουργείου Περιβάλλοντος για τη σύγκλιση των πολιτικών και τη δημιουργία ειδικών θεσμικών ρυθμίσεων για την ενσωμάτωση της φέρουσας ικανότητας στο χωροταξικό σχεδιασμό.
Συγκεκριμένα, στη λίστα με τα συνολικά 11 πιο απειλούμενα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη για το 2024 βρίσκονται:
- Αρχαιολογικός Χώρος Muret e Portës, Durrës, ΑΛΒΑΝΙΑ
- Ιστορικό και πολιτιστικό καταφύγιο Amberd, ΑΡΜΕΝΙΑ
- Palais du Midi, Βρυξέλλες, ΒΕΛΓΙΟ
- Εργατικές κατοικίες (courées) στο Roubaix-Tourcoing, ΓΑΛΛΙΑ
- Κυκλαδίτικα νησιά, ιδίως η Σίφνος, η Σέριφος και η Φολέγανδρος, ΕΛΛΑΔΑ
- Εκκλησία του San Pietro στο Gessate, Μιλάνο, ΙΤΑΛΙΑ
- Συναγωγή της Σιένα, ΙΤΑΛΙΑ
- Παλάτι στο Sztynort, βόρεια Masuria, ΠΟΛΩΝΙΑ
- Σπίτι του Γιουγκοσλαβικού Λαϊκού Στρατού στο Šabac, ΣΕΡΒΙΑ
- Ελληνορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, Altınözü / επαρχία Hatay, ΤΟΥΡΚΙΑ
- Σιδηρά Πύλη της Αντιόχειας, Αντάκια / ΤΟΥΡΚΙΑ
Ο εκτελεστικός πρόεδρος της Europa Nostra, καθηγητής Dr. Hermann Parzinger, δήλωσε: «Τα επιλεγμένα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς απειλούνται από την κατεδάφιση, την ακατάλληλη ανάπτυξη, τις καταστροφικές συνέπειες φυσικών καταστροφών, την παραμέληση ή την έλλειψη χρηματοδότησης. Η κληρονομιά της Ευρώπης πρέπει να διατηρηθεί όχι μόνο ως μαρτυρία του κοινού μας παρελθόντος, αλλά και ως καταλύτης για ένα βιώσιμο, συνεκτικό και ειρηνικό μέλλον».
