Με το στεγαστικό ζήτημα να “καίει”, προφανώς κοινωνικά αλλά και πολιτικά, η κυβέρνηση αναζητεί διέξοδο στο αδιέξοδο που έχει οδηγήσει ένα “μπουκέτο” χρόνιων προβλημάτων, από την έλλειψη πολεοδομημένης γης και σωστού χωροταξικού σχεδιασμού, τις ελλειμματικές επενδύσεις τα χρόνια των μνημονίων, την υπερφορολόγηση των ακινήτων, την ανεξέλεγκτη επέκταση των βραχυχρόνιων μισθώσεων και της Golden Visa.
Έτσι, μεταξύ άλλων, το Υπουργείο Οικονομικών σχεδιάζει την καταγραφή σε ένα μητρώο όλων των κλειστών ακινήτων σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ προκειμένου να διαπιστωθεί ποια από αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν και να μπουν σε διαδικασία ένταξης στην αγορά.
Παρά το ότι τα δεδομένα υπάρχουν τόσο στο Κτηματολόγιο αλλά και στις καταγραφές στο Ε9, θα πρέπει συνδυαστικά με τα στοιχεία από τα ηλεκτρονικά μισθωτήρια να καταφανεί ποια είναι κλειστά και ποια όχι.
Βέβαια, η διαδικασία για να διακριβωθεί ποια από αυτά είναι προς άμεση αξιοποίηση είναι πολυσύνθετη. Προφανώς, θα πρέπει να φανεί εάν είναι πρόθυμοι οι ιδιοκτήτες να τα βάλουν στην αγορά, κάτι που εξαρτάται κι από το εάν χρειάζεται και “αντέχουν” να μπουν σε έξοδα μερικής ή ολικής ανακαίνισης, από το εάν έχουν διάθεση να αξιοποιήσουν τα σχετικά κίνητρα για τις εκπτώσεις δαπανών ενεργειακής αναβάθμισης που προσφέρονται με το υφιστάμενο πλαίσιο.
Επίσης, θα πρέπει να “σταθμίσουν” το σχετικό οικονομικό όφελος με βάση και τη φορολογία κτλ. για να δουν αν, τελικά, μια μακροχρόνια μίσθωση τους συμφέρει.
Πάντως, το οικονομικό επιτελείο επιδιώκει να έχει μια πρώτη εικόνα για τον αριθμό των κλειστών ακινήτων ώστε στη συνέχεια να δει και το δημοσιονομικό βάρος για τυχόν κίνητρα ώστε να προχωρήσει, ανάλογα, και στον σχεδιασμό δράσεων.
Panoramic view of metropolitan Athens, Greece with Lycabettus hill and Pedion tou Areos park seen from Areopagus rock
ΠΟΜΙΔΑ: Μόνο με ουσιαστικά κίνητρα θα ανοίξουν τα κλειστά σπίτια
Στο όλο θέμα, πάντως, παρενέβη, χθες, η ΠΟΜΙΔΑ με επιστολή της προς την κυβέρνηση και τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Συγκεκριμένα, η Πανελλήνια Ομοσπονδία αναφέρει ότι χρειάζονται ουσιαστικά κίνητρα στους ιδιοκτήτες και προτείνει και πάλι τριετή απαλλαγή από τον φόρο εισοδήματος, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η στεγαστική κρίση και να «ανοίξουν» όλα τα διαθέσιμα κλειστά σπίτια, «σε όποιον και αν ανήκουν χωρίς αποκλεισμούς, εισοδηματικά ή άλλα κριτήρια, και όχι με ημίμετρα ή με “τιμωρητικό” ΕΝΦΙΑ στους ιδιοκτήτες των παλαιών κλειστών διαμερισμάτων».
Στην επιστολή της προς τον Πρωθυπουργό ενόψει των εξαγγελιών στη ΔΕΘ, συγκεκριμένα, η ΠΟΜΙΔΑ κάνει λόγο για αναγκαία νομοθετική ρύθμιση και πολλαπλά οφέλη που θα προκύψουν για όλους τους εμπλεκομένους, και κυρίως τους νέους που αναζητούν κατοικία, αλλά και τους πυρόπληκτους της Αττικής.
Σε σχέση με τις κενές κατοικίες επισημαίνεται ότι η αύξηση του αριθμού κενών κατοικιών οφείλεται κατά κύριο λόγο στην παλαίωση του κτιριακού δυναμικού και στην οικονομική αδυναμία των ιδιοκτητών τους να ανακαινίσουν, λειτουργικά και ενεργειακά, τα διαμερίσματα των προηγουμένων δεκαετιών, ώστε να μπορεί να προσφερθούν αξιοπρεπώς στην αγορά για νέες μισθώσεις κύριας κατοικίας.
Παράλληλα, η ΠΟΜΙΔΑ αναφέρει ότι η επιβολή τιμωρητικά αυξημένου ΕΝΦΙΑ ως μέτρου για τη διάθεση κενών διαμερισμάτων σε αυτή τη μεγάλη κατηγορία οικονομικά αδύνατων ιδιοκτητών κατοικιών, επειδή δεν μπορούν να ανακαινίσουν τις κατοικίες, θα τους φέρει σε απόγνωση και θα τους αναγκάσει ακόμη και να τις εκποιήσουν πριν τις χάσουν στις κατασχέσεις που θα ακολουθήσουν, αλλά αυτό που θα αυξηθεί κατακόρυφα δεν θα είναι η προσφορά τους για εκμίσθωση, αλλά «η οργή και η αγανάκτησή τους εναντίον ενός τέτοιου απάνθρωπου μέτρου φορολογικής βαρβαρότητας.
Airbnb
ISTOCK
«Σπίτι μου ΙΙ»
Στο μεταξύ, αυτό που φαίνεται ως μόνο σίγουρο στεγαστικό μέτρο εν όψει ΔΕΘ είναι το πρόγραμμα «Σπίτι μου ΙΙ». Το πρόγραμμα θα χρηματοδοτηθεί από τα δάνεια που έχει εξασφαλίσει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης για τα οποία έχει προχωρήσει η σχετική διαπραγμάτευση με την Κομισιόν ώστε να δοθεί το σχετικό “πράσινο” φως, καθώς πρόκειται για αλλαγή της χρήσης των κονδυλίων που προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης και ταυτόχρονης ακύρωσης άλλων συμφωνημένων δράσεων.
Το πρόγραμμα ενδέχεται να ξεπεράσει τα 2 δισ. ευρώ είτε με τη μόχλευση που θα υπάρξει από τις εμπορικές τράπεζες είτε ακόμη και με μια νέα φάση του ίδιου προγράμματος.
Για το «Σπίτι μου II» θα υπάρξει διεύρυνση των δικαιούχων, καθώς εξετάζονται αλλαγές στα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια:
Ηλικιακή διεύρυνση: Στο προηγούμενο πρόγραμμα δικαιούχοι ήταν πολίτες έως 39 ετών, ενώ στο νέο αναμένεται να ενταχθούν άτομα έως 50 ετών.
Διεύρυνση του εισοδηματικού κριτηρίου: Εξετάζεται η διεύρυνση των εισοδηματικών κριτηρίων. Η χρηματοδότηση θα διαμορφώνεται έως το 90%. Σήμερα το εισοδηματικό όριο είναι στα 24.000 ευρώ για το ζευγάρι και αυτό αυξάνεται κατά 3.000 ευρώ ανά τέκνο, ενώ όταν είναι μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό κριτήριο αυξάνεται στα 27.000 ευρώ και κατά 3.000 ανά τέκνο.
– Προνόμια για τρίτεκνους και πολύτεκνους: Θα υπάρχει ειδική πρόνοια μηδενικού επιτοκίου και πλήρους κάλυψης από το κράτος για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους.
Έτος άδειας κατασκευής: Η παλαιότητα των ακινήτων μπορεί να είναι μικρότερη από τα 15 έτη.
Υπενθυμίζεται ότι για το πρόγραμμα «Σπίτι μου» που υλοποιήθηκε στην πρώτη φάση το εισοδηματικό όριο ήταν τα 24.000 ευρώ για το ζευγάρι με προσαύξηση κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Για τη μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό όριο αυξανόταν στα 27.000 ευρώ με προσαύξηση 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Ο μέσος όρος ηλικίας των δανειοληπτών ήταν τα 34 έτη και το μέσο εισόδημα περίπου 16.000 ευρώ.
Το ακίνητο έπρεπε να έχει αξία έως 200.000 ευρώ, μέγεθος έως 150 τ.μ και παλαιότητα τουλάχιστον δεκαπέντε έτη. Το πρόγραμμα έδωσε μια ανάσα στο πρόβλημα στέγης των νέων, οι οποίοι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι. Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση και του νέου προγράμματος θα παίξει η εμπειρία που έχει αποκομίσει πλέον ο φορέας υλοποίησης, δηλαδή η ΔΥΠΑ, ώστε να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις και τα γραφειοκρατικά κωλύματα.
Βέβαια, από πολλούς στην αγορά εκφράζονται ενστάσεις για το πρόγραμμα αυτό καθώς εκτιμάται ότι με τους πόρους αυτούς που πέφτουν στην αγορά ωθούνται οι τιμές προς τα πάνω ακόμη και σπιτιών που εναλλακτικά θα τιμολογούνταν πιο χαμηλά. Πολλοί, δε, προτείνουν με τους πόρους αυτούς να “τρέξουν” προγράμματα κατασκευής κοινωνικής κατοικίας.
