Σε υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα εξελίσσεται για την Κυβέρνηση το ζήτημα της Στέγης με τον Πρωθυπουργό να βρίσκεται σε καθημερινή επικοινωνία με το οικονομικό επιτελείο καθώς στόχος του είναι στην Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης να εξαγγείλει το νέο γύρο του προγράμματος «Σπίτι μου».
Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές το βάρος έχει πέσει στον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών Νίκο Παπαθανάση και το επιτελείο του, οι οποίοι επιχειρούν τις τελευταίες εβδομάδες να πείσουν τις ευρωπαϊκές αρχές να αποδεσμεύσουν 2 δις. ευρώ από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, προκειμένου να καταστεί η εφικτή η χρηματοδότηση επιπλέον 30.000 ζευγαριών για την αγορά κατοικίας.
Οι ίδιες πηγές προσθέτουν ότι «όλο το παιχνίδι» παίζεται πλέον στις Βρυξέλλες και στην εν εξελίξει διαπραγμάτευση του οικονομικού επιτελείου για τις ανακατανομές στο δανειακό σκέλος του προγράμματος Ελλάδα 2.0 προκειμένου να βρεθούν οι αναγκαίοι πόροι για το Σπίτι μου 2.
Τι θα περιλαμβάνει το Σπίτι μου 2
Από τις μέχρι τώρα πληροφορίες που έχουν στην διάθεσή τους τα τραπεζικά επιτελεία, προκύπτει ότι θα ακολουθηθεί η λογική του πρώτου κύκλου.
Το νέο πρόγραμμα θα διαφέρει ως προς το ισχύον πρόγραμμα στα εξής σημεία:
- Θα απευθύνεται σε πολίτες έως 50 ετών και όχι σε έως 39 όπως ίσχυε για το «Σπίτι μου Ι»
- Θα διευρυνθούν τα εισοδηματικά κριτήρια, ώστε να περιλαμβάνουν περισσότερους δικαιούχους
- Τα ακίνητα μπορεί να είναι παλαιότητας λιγότερο από 15 έτη
- Θα ληφθεί ειδική πρόνοια μηδενικού επιτοκίου και πλήρους κάλυψης από το κράτος για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους
- Η χρηματοδότηση θα φτάσει έως και το 90%.
-Σημειώνεται επίσης ότι δεν απαιτείται εγγυητής για την έγκριση του δανείου, ενώ η δανειακή σύμβαση θα πρέπει να υπογραφεί σε διάστημα οκτώ μηνών από την προέγκριση
Εφόσον όλα κυλήσουν ομαλά, η συγκεκριμένη δράση μπορεί να ξεκινήσει πριν το τέλος του έτους.
Στο «ψυγείο» τα στεγαστικά
Την ίδια στιγμή χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα εξελίσσεται μια ακόμη συντονισμένη προσπάθεια του πιστωτικού συστήματος να τονωθεί η ζήτηση για στεγαστικά δάνεια, καθώς ούτε η μείωση των σταθερών επιτοκίων σε επίπεδα κάτω του 3%, ούτε η απαλλαγή ορισμένων εξόδων, δείχνουν μέχρι στιγμής ικανά να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των υποψήφιων δανειοληπτών.
Σύμφωνα με στοιχεία που έχουν στην διάθεση τους τα εγχώρια πιστωτικά ιδρύματα οι νέες εκταμιεύσεις στεγαστικών δανείων κινήθηκαν στο εξάμηνο ελαφρώς χαμηλότερα σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό διάστημα ξεπερνώντας οριακά τα 500 εκατ. ευρώ.
Ανάσα πάντως φαίνεται να παίρνει η Στεγαστική Πίστη από το πρόγραμμα «Σπίτι μου» καθώς οι εκταμιεύσεις προσσέγισαν τα 400 εκατ. ευρώ αν και όπως εξηγούν τραπεζικά στελέχη πρόκειται για αιτήσεις που είχαν εγκριθεί ήδη από το 2023.
Υψηλόβαθμες τραπεζικές πηγές χαρακτηρίζουν την εγχώρια Στεγαστική Πίστη αγορά με ιδιαιτερότητες και αποδίδουν τη χαμηλή ζήτηση σε δύο κυρίως λόγους.
Αρχικά στις προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί για την επέκταση του προγράμματος «Σπίτι μου», καθώς είναι εύλογο , όπως τονίζουν, σημαντική μερίδα των δυνητικών νέων αγοραστών να αναμένει τα χαρακτηριστικά του νέου προγράμματος προκειμένου να δει εάν επωφελείται από την επιδότηση και να λάβει τις οριστικές αποφάσεις.
Ο δεύτερος – και βασικότερος – ανασχετικός παράγοντας είναι ωστόσο η άνοδος των τιμών των κατοικιών, που σύμφωνα με τα στοιχεία της ΤτΕ αυξήθηκαν κατά 10,4% σε ετήσια βάση. Η άνοδος αυτή προστίθεται στην αύξηση κατά 13,8% που καταγράφηκε το 2023, φέρνοντας τις τιμές των κατοικιών κατά μόλις 4,1% χαμηλότερα από το ιστορικό υψηλό που είχε καταγραφεί πριν από τη δημοσιονομική κρίση του 2008. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε σχέση με την κατώτατη τιμή που είχε καταγραφεί το γ΄ τρίμηνο του 2017, οι τιμές είναι αυξημένες κατά 66,4%.
Πως πήγε το Σπίτι μου 1
Υπενθυμίζεται ότι στο πρόγραμμα που υλοποιήθηκε το εισοδηματικό όριο ήταν οι 24.000 ευρώ για το ζευγάρι με προσαύξηση κατά 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο. Για την μονογονεϊκή οικογένεια το εισοδηματικό όριο αυξάνονταν στις 27.000 ευρώ με προσαύξηση 3.000 ευρώ για κάθε τέκνο.
Ο μέσος όρος ηλικίας των δανειοληπτών ήταν 34 έτη και περίπου, το μέσο εισόδημα 16.000 ευρώ.
Μετά τις αρχικές καθυστερήσεις, σήμερα στο πλαίσιο του προγράμματος «Σπίτι μου» συνολικού προϋπολογισμού 1 δισ. έχουν εκταμιευτεί 6.305 δάνεια για αγορά ακινήτου ενώ στο τέλος του χρόνου 9.155 νέα ζευγάρια θα έχουν αποκτήσει το δικό τους σπίτι.
Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του νέου προγράμματος θα παίξει η εμπειρία που έχει αποκομίσει πλέον ο φορέας υλοποίησης, η ΔΥΠΑ, ώστε να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις και τα γραφειοκρατικά κολλήματα.
Επίσης με το μνημόνιο συνεργασίας που έχει υπογραφεί με το Κτηματολόγιο , οι διαδικασίες που τους πρώτους μήνες καθυστερούσαν έχουν συντμηθεί κατά πολύ.
Το πρόγραμμα έδωσε μια ανάσα στο πρόβλημα στέγης των νέων οι οποίοι δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα με άλλο τρόπο να αποκτήσουν το δικό τους σπίτι.
Το ακίνητο έπρεπε να έχει αξία έως 200.000 ευρώ, μέγεθος έως 150 τ.μ και παλαιότητα τουλάχιστον δεκαπέντε έτη.
Σε γενικές γραμμές οι δανειολήπτες επέλεξαν διαμέρισμα περίπου 90 τμ που μπορεί να στεγάσει μια οικογένεια στο κέντρο η στα δυτικά προάστια.
Με βάση τα στατιστικά στοιχεία της ΔΥΠΑ οι δανειολήπτες είναι κατά 57% έγγαμοι, 39 % άγαμοι και 4% μονογονεϊκές οικογένειες. Το 68% έχει δηλώσει εισόδημα 12.000 -24.000 ευρώ , μέσος όρος 17.000 ευρώ. Ο μέσος όρος του ύψους των δανείων είναι 100.140 ευρώ
Ειδικότερα:
- Το 35% έλαβε 90.000-120.000 ευρώ
- Το 30% 120.000-150.000 ευρώ
- Το 26% 60.000-90.000 ευρώ
Επίσης το 38% των κατοικιών αγοράστηκαν στην Αττική ,το 23% στην Κεντρική Μακεδονία και το 40% στην υπόλοιπη Ελλάδα.
Την πρωτιά στις αγορές απέσπασαν 5 δήμοι, της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Λάρισας και του Πειραιά.
Η χρονολογία κατασκευής των ακινήτων ήταν κατά μέσο όρο το 1984 ενώ ο μέσος όρος μεγέθους ήταν τα 91τμ.
