Στο top 5 των ευρωπαϊκών χωρών με το υψηλότερο περιθώριο επιτοκίου βρίσκεται η Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για το β’ τρίμηνο του 2024.
Με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να βρίσκεται στο 1,61%, οι τέσσερις ελληνικές συστημικές τράπεζες με επιτοκιακό περιθώριο με 3,32% βρίσκονται στην 5η θέση (3,32% το β’ τρίμηνο 2023) πίσω τις Λετονία με 3,78%, Λιθουανία (3,67%), Εσθονία (3,64%), Σλοβενία (3,64%).
Χαμηλότερα βρίσκεται η Ισπανία με το επιτοκιακό περιθώριο βρίσκεται στο 2,88%, η Πορτογαλία στο 2,96% και η Ιταλία στο 2,31% ενώ στην Γαλλία διαμορφώθηκε στο 0,89% και στην Γερμανία στο 1,07%. Πέριξ του 0,5% κυμαίνεται το επιτοκιακό περιθώριο σε Σλοβακία, Μάλτα, Κροατία, Βουλγαρία και Κύπρο. Αξίζει να αναφερθεί πως, σύμφωνα με την ΤτΕ, τον περασμένο Ιούλιο το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο των νέων καταθέσεων παρέμεινε αμετάβλητο στο 0,57%, ενώ το αντίστοιχο επιτόκιο των νέων δανείων αυξήθηκε στο 5,86%. Επομένως, το περιθώριο επιτοκίου μεταξύ των νέων καταθέσεων και δανείων αυξήθηκε στις 5,29 εκατοστιαίες μονάδες.
Ίδια περίπου εικόνα και σε ότι αφορά τα έσοδα από τόκους ως ποσοστά επί των συνολικών λειτουργικών εσόδων. Με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο να είναι στο 59,77%, στην πρώτη θέση βρίσκεται σύμφωνα με την ΕΚΤ, η Λιθουανία με 116,01%, ενώ η Ελλάδα είναι στην 5η θέση με 78,62%.
Αυτό πρακτικά σημαίνει πως η κερδοφορία των ελληνικών τραπεζών συνεχίζει να στηρίζεται κατά βάση στα επιτοκιακά έσοδα, τα οποία το α’ εξάμηνο του 2024 ξεπέρασαν τα τέσσερα δισ. ευρώ για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες. Οι εκτιμήσεις των αναλυτών συγκλίνουν ότι η αργή αποκλιμάκωση των επιτοκίων θα συντηρήσει και φέτος την κερδοφορία του εγχώριου πιστωτικού συστήματος, με πρώτες πιέσεις να αναμένονται τα επόμενα χρόνια, με αποτέλεσμα οι τράπεζες να δρομολογούν ήδη την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη διαφοροποίηση των πηγών εσόδων τους, γεγονός που θα τις επιτρέψει να “απορροφήσουν” τις όποιες απώλειες εντέλει προκύψουν.
Όσον αφορά στα έσοδα από προμήθειες ως ποσοστό στα συνολικά λειτουργικά έσοδα, διαμορφώθηκαν το 17,29% έναντι ποσοστού 28,77% στην Ευρώπη. Πρακτικά και παρά την κριτική που δέχονται οι τέσσερις συστιμικές τράπεζες, η συμβολή των προμηθειών στην συνολική κερδοφορία είναι μάλλον μικρή και σε κάθε περίπτωση, μικρότερη εν συγκρίσει με το τι ισχύει στην υπόλοιπη Ευρώπη. Υπενθυμίζεται πως το α’ εξάμηνο του 2024 οι τράπεζες εμφάνισαν έσοδα από προμήθειες, ύψους άνω του ενός δισ. ευρώ.
Πρωταθλήτρια είναι η Γαλλία με 36,92% και ακολουθούν η Ιταλία με 31,73% και η Γερμανία με 31,34%.
O δείκτης κάλυψης ρευστότητας των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών ήταν 206,84% έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 159,39%. Η Λιθουανία βρίσκεται στο 401,48%, η Σλοβενία στο 317.29% και η Πορτογαλία στο 289,49%.
Πρωταθλητές στα κόκκινα δάνεια
Τέλος τα στοιχεία της ΕΚΤ για το β’ τρίμηνο του 2024 αναδεικνύουν την καθοριστική σημασία του «Ηρακλή» στη μείωση του τεράστιου στοκ «κόκκινων» δανείων και την αναγκαιότητα για την τρίτη και τελευταία φάση του προγράμματος, με την ελληνική κυβέρνηση να έχει ζητήσει από την ΕΕ έγκριση για αύξηση των κρατικών εγγυήσεων στα 3 δισ. ευρώ.
Η Ελλάδα με δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων 3,42% και ο οποίος βαίνει αργά αλλά σταθερά μειούμενος (4,63% στο β΄τρίμηνο του 2023) παραμένει «κόκκινη» πρωταθλήτρια Ε.Ε. και έχει ακόμα δρόμο να διανύσει μέχρι να «πιάσει» τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 1,92%. Στη δεύτερη θέση βρίσκεται η Ισπανία με 2,79%, ακολουθεί το Λουξεμβούργο με 2,64% με τον δείκτη μάλιστα να κινείται ανοδικά τα τελευταία χρόνια (πριν από ένα χρόνο ήταν 1,39%) και ακολουθεί η Πορτογαλία με 2,55% και η Ιταλία με 2,41%. Λετονία, Λιθουανία και Εσθονία έχουν τους χαμηλότερους δείκτες, σχεδόν μηδενικούς δείκτες «κόκκινων» δανείων (0,40%, 0,65%,0,92%).
Σημειώνεται πως το στοκ των κόκκινων δανείων στα τέλη του περασμένου Ιουνίου “άγγιξε” τα 5,5 δισ. ευρώ (1,7 δισ. ευρώ η Alpha Bank, 1,2 δισ. ευρώ η Εθνική Τράπεζα, και από 1,3 δισ. ευρώ οι Eurobank και Τράπεζα Πειραιώς), με τα σχέδια των διοικήσεων να προβλέπουν διάφορες λύσεις, μεταξύ των οποίων μεμονωμένες πωλήσεις, αλλά και τιτλοποιήσεις χαρτοφυλακίων, αξιοποιώντας τον τρίτο και τελευταίο γύρο λειτουργίας του “Ηρακλή”.
Σε ό,τι αφορά τα δάνεια του σταδίου (stage 2), αυτά που βρίσκονται στην επικίνδυνη ζώνη, ο ευρωπαϊκός μέσος όρος διαμορφώνεται στο 9,45% από 9,19% πριν από ένα χρόνο, με την Αυστρία να έχει την πρωτιά με 13,23% Στην Ελλάδα κινούνται καθοδικά και αντιπροσωπεύουν το 8,88% των δανείων από 10,75% στο β’ τρίμηνο του 2024. Για τα νοικοκυριά ο δείκτης είναι στο 20,32% (από 21,88% πέρσι) έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 8,80%
