Τον περασμένο Ιούνιο, κατά τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής του γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν για ένα νέο παγκόσμιο σύμφωνο χρηματοδότησης στο Παρίσι, ο πρόεδρος της Κένυας Γουίλιαμ Ρούτο προειδοποίησε ότι η Παγκόσμια Τράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι «όμηροι» των πλουσιότερων χωρών του κόσμου και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις αναπτυξιακές προκλήσεις που αντιμετωπίζει οι Παγκόσμιος Νότος. Παρά τις δεκαετίες δέσμευσης με το σύστημα του Μπρέτον Γουντς (σύστημα σταθερών ισοτιμιών βασισμένο στο δολάριο), η ήπειρος υφίσταται πεισματικά υψηλά ποσοστά ανεργίας και φτώχειας, παρόλο που το βιοτικό επίπεδο έχει βελτιωθεί αλλού στον αναπτυσσόμενο κόσμο.
Η τελευταία ώθηση μεταρρυθμίσεων δημιουργεί την ευκαιρία να οικοδομηθεί ένα παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα με μεγαλύτερη συμπερίληψη χωρών, να επιταχύνει τη μετάβαση σε έναν κόσμο καθαρών εκπομπών και να προωθεί τους αναπτυξιακούς στόχους ευρύτερα. Ενας τέτοιος μετασχηματισμός έχει καταστεί ουσιαστικός, καθώς η παγκόσμια οικονομία αντιμετωπίζει τις αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και καθώς μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές απειλούν να επιταχύνουν τον παγκόσμιο κατακερματισμό. Η Αφρική βρίσκεται εδώ και πολύ καιρό σε ευάλωτη θέση στο πολυμερές αυτό σύστημα.
Οι αφρικανικές κρατικές αρχές και οι εταιρικές οντότητες πρέπει να μπορούν να δανείζονται αξιόπιστα με λογικούς όρους, αφήνοντας πίσω τους τα δαπανηρά επιτόκια αθέτησης υποχρεώσεων στα οποία υπόκεινται εδώ και καιρό.
Σε άρθρο της «Foreign Affairs», η διευθύνουσα σύμβουλος του ΔΝΤ Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα εξέφρασε τη λύπη της για το γεγονός ότι «πολλές χώρες δεν διαθέτουν την τεχνολογία, τους οικονομικούς πόρους και την ικανότητα να αντιμετωπίσουν επιτυχώς μόνες τους οικονομικούς κραδασμούς».
Οι συνεχιζόμενες προσπάθειες της Παγκόσμιας Τράπεζας να ενισχύσει τον δανεισμό της, μαζί με την πρόσφατη απόφαση για αύξηση των ποσοστώσεων του ΔΝΤ κατά 50%, είναι βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρέπει όμως να γίνουν περισσότερα για να δημιουργηθεί ένα παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα χωρίς αποκλεισμούς που λειτουργεί για όλες τις χώρες και χτίζει ανθεκτικότητα στο κλίμα. Ενα τέτοιο σύστημα πρέπει να αντιμετωπίσει τα δίδυμα προβλήματα που εμποδίζουν την Αφρική και τον Παγκόσμιο Νότο γενικότερα να επινοήσουν λύσεις σε νέες αναπτυξιακές προκλήσεις: την οικονομική καταστολή και τα χρόνια τεχνολογικά ελλείμματα. Στον σημερινό κόσμο η διασφάλιση ότι όλες οι χώρες έχουν πρόσβαση σε πράσινη τεχνολογία και οικονομικά προσιτή χρηματοδότηση θα είναι απαραίτητη για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και για την παροχή ελπίδας σε όσους φιλοδοξούν να λάβουν δίκαιο μερίδιο της παγκόσμιας ευημερίας.
Ο Ιππόλυτος Φόφακ είναι ερευνητής στο Harvard University Center for African Studies και συνεργάτης στα Global Federation of Competitiveness Councils και African Academy of Sciences
