Η απόκτηση ενός ακινήτου με αγορά αλλά και με γονική παροχή, δωρεά ή κληρονομιά συνοδεύεται από γραφειοκρατία και έξοδα. Δεν είναι μόνο ο φόρος που καλούνται να πληρώσουν στην Εφορία όσοι αγοράζουν μια κατοικία ή αποκτούν ακίνητο από τους γονείς τους, τον παππού, τη γιαγιά ή κάποιον άλλο συγγενή όταν η αξία του ακινήτου υπερβαίνει τα αφορολόγητα όρια.Είναι και τα υπόλοιπα έξοδα που βαρύνουν μια αγοραπωλησία ή μεταβίβαση ακινήτου, όπως τα συμβολαιογραφικά έξοδα, τα τέλη μεταγραφής του ακινήτου στο Κτηματολόγιο, η αμοιβή του μεσίτη. Το ποσό που συγκεντρώνεται είναι σημαντικό και θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τους φορολογουμένους ακόμα και όταν απολαμβάνουν πλήρη απαλλαγή από τον φόρο.
Οσοι σχεδιάζουν να αγοράσουν ακίνητο θα πρέπει να γνωρίζουν και τον συνολικό λογαριασμό:
Φόρος μεταβίβασης: Μετά το «πάγωμα» του ΦΠΑ μέχρι το τέλος του 2024, όλα τα ακίνητα επιβαρύνονται με φόρο μεταβίβασης, ο οποίος ανέρχεται μόλις σε 3% επί του τιμήματος του ακινήτου που αναγράφεται στο συμβόλαιο ή επί της αντικειμενικής αξίας, εφόσον η τελευταία είναι μεγαλύτερη. Στον φόρο προστίθεται επιπλέον έξοδο 3% επί του Φόρου Μεταβίβασης Ακινήτου που αφορά τον δήμο στον οποίο βρίσκεται η κατοικία. Δηλαδή, αν η αντικειμενική αξία της κατοικίας είναι 100.000 ευρώ η φορολογική επιβάρυνση ανέρχεται σε 3.090 ευρώ (100.000Χ3%=3.000 + 3.000 Χ 3%=90).
Πρώτη κατοικία
Για την αγορά πρώτης κατοικίας εφαρμόζεται αφορολόγητο όριο το οποίο δικαιούνται οι φορολογούμενοι εφόσον πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Πάνω από το αφορολόγητο όριο επιβάλλεται φόρος 3%.
Αμοιβή συμβολαιογράφου: Αυτή προσδιορίζεται βάσει της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου, εφόσον αυτή είναι ανώτερη του τιμήματος ή βάσει του τελευταίου σε κάθε άλλη περίπτωση. Ο συμβολαιογράφος εισπράττει μία πάγια εντολή αξίας 20 ευρώ και στη συνέχεια η συνολική αμοιβή του κυμαίνεται από 0,1% έως 0,8% επί της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου (ή του τιμήματος που αναγράφεται στο συμβόλαιο). Για κάθε επιπλέον σελίδα της συμβολαιογραφικής πράξης, η αμοιβή αυξάνεται κατά 5 ευρώ. Για κάθε σελίδα αντιγράφου του συμβολαίου, στην αμοιβή του προστίθενται 4 ευρώ. Σε όλα τα έξοδα επιβάλλεται ΦΠΑ 24%.
Εξοδα υποθηκοφυλακείου/κτηματολογίου: Το αναλογικό τέλος μεταγραφής μεταβιβαστικών συμβολαίων υπολογίζεται σε 4,75‰ της αξίας του ακινήτου στα έμμισθα υποθηκοφυλακεία και σε 5‰ + 1‰ στα νέα κτηματολογικά γραφεία. Στα έξοδα αυτά επιβάλλεται ΦΠΑ 24%.
Εξοδα μεσίτη: Η αμοιβή μεσιτείας είναι θέμα διαπραγμάτευσης μεταξύ αγοραστή και μεσίτη. Συνήθως είναι το 2% επί της αξίας του ακινήτου.
Αμοιβή μηχανικού: Είναι ένα προαιρετικό έξοδο για τον αγοραστή, καθώς ο πωλητής του ακινήτου επιβαρύνεται με το κόστος έκδοσης της Ηλεκτρονικής Ταυτότητας Κτιρίου η οποία είναι απαραίτητη για την αγοραπωλησία του ακινήτου. Στην περίπτωση που ο αγοραστής προσλάβει μηχανικό για να αξιολογήσει την κατάσταση του ακινήτου, τότε η αμοιβή του εξαρτάται από τα τετραγωνικά του σπιτιού.
Αμοιβή δικηγόρου: Από 1ης Ιανουαρίου 2014, οι αγοραστές ή πωλητές δεν είναι υποχρεωμένοι να συνοδεύονται από δικηγόρο κατά την κατάρτιση του συμβολαίου αγοραπωλησίας ακινήτου. Ωστόσο, η πρόσληψη δικηγόρου είναι πολλές φορές αναγκαία για τον αγοραστή (έλεγχος στο υποθηκοφυλακείο, έλεγχος των όρων του συμβολαίου κ.λπ.).
Πάντως, οι ειδικοί συμβουλεύουν όσους πρόκειται να αποκτήσουν ακίνητα με αγορά ή γονική παροχή και δωρεά να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να φροντίσουν προτού γίνει η μεταβίβαση να ρίξουν μια ματιά στον λογαριασμό του ΕΝΦΙΑ για το ακίνητο ή τα ακίνητα που θα περάσουν στα χέρια τους. Μπορεί οι γονικές παροχές να είναι σήμερα αφορολόγητες λόγω του υψηλού αφορολόγητου ορίου των 800.000 ευρώ, αλλά το εκκαθαριστικό του ΕΝΦΙΑ να είναι «βαρύ».
